شهین زمردی
رضا شکرانی
محمد شاهدی
شهرام دخانی

فرایند استریفیکاسیون با جابه جایی بنیان های اسید چرب در ملکول تری گلیسیریدها، باعث بهبود خواص فیزیکوشیمیایی چربی ها می گردد. هدف از این تحقیق تهیه روغن خوراکی مناسب برای مصارف خانگی و صنعتی، از طریق تغییر استری مخلوطی از روغن ها می باشد. در این مطالعه، مخلوط ۶۰ درصد وزنی روغن سویا و ۴۰ درصد وزنی پیه گاو خوراکی، با استفاده از متیلات و اتیلات سدیم به عنوان کاتالیزور، تغییر استری داده شد. نتایج اندازه گیری مقدار چربی جامد و نقطه ذوب نشان داد که، فرایند استریفیکاسیون با ۵/۰ درصد متیلات یا اتیلات سدیم در حرارت ۹۰ درجه سانتی گراد در مدت ۳۰ دقیقه کامل می گردد. هم چنین، روغن های استری شده با استفاده از متیلات و اتیلات سدیم، دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه هستند. آزمایش های تعیین عدد یدی و عدد صابونی نشان داد که، فرایند تغییر استری در درجه غیراشباعی و وزن مولکولی مخلوط روغن های استری شده تغییری ایجاد ننموده است. تعیین عدد پراکسید نیز مشخص نمود که تحت شرایط مذکور پراکسید تشکیل نمی شود. این مخلوط دارای ۱/۱ درصد ایزومر ترانس بود که از روغن پیه گاو مصرفی در فرمول ناشی می گردد. نتایج این بررسی نشان می دهد که، مخلوط روغن سویا و روغن پیه گاو استری شده را می توان به عنوان جانشین روغن های هیدروژنه در تولید مارگارین و نیز برای مصارف خانگی، با توجه به محدوده پلاستیسیته مناسب و با مقدار اسیدهای چرب ترانس کمتر استفاده نمود.

Esterification, Soybean oil, Beef tallow, Esterified blend., استریفیکاسیون، روغن سویا، پیه گاو، تغییراستری