محمدرضا دینی ترکمانی - دانشجوی دکتری تخصصی، دانشکده علوم ، گروه زیست شناسی، ارومیه
ناصر عباسپور - دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، ارومیه
مراد جعفری - دانشکده کشاورزی، گروه اصلاح نباتات، ارومیه
افسانه صمدی - دکتری فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس فاطمه الزهرا، تبریز

هدف: در این تحقیق بهمنظور بهینهسازی شرایط رشد ریشههای موئین، ریزنمونههای حاصل از برگ، ریشه و هیپوکوتیل با باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز تلقیح و سپس اثر چهار محیط کشت پایه موراشیک و اسکوگ مایع با ترکیبات و دمای متفاوت بر رشد ریشههای موئین بهدست آمده مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: بهمنظور القای ریشههای موئین از دو سویه A۱۳ و ۹۵۳۴ باکتری آگروباکتریوم به دو روش اسپری و دیسک برگی استفاده شد. برای تایید تراریخت بودن ریشهها و عدم آلودگی، واکنش PCR برای تکثیر اختصاصی  ژن rol-B و virD انجام شد. ریشههای موئین بهدست آمده در محیطهای کشت پایه موراشیک و اسکوگ تحت تیمارهای مختلف در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کشت شده و وزن خشک ریشهها بعد از گذشت دو ماه اندازه گیری شد.  نتایج: بعد از ۸ روز ریشههای موئین در ریزنمونههای ریشه، هیپوکوتیل و برگ گیاهچهها مشاهده شد. بیشترین درصد تراریختی ریزنمونهها مربوط به برگ بود. نتایج بهدست آمده نشان داد که بیشترین میزان  وزن خشک  ریشههای موئین (۱۹/۰ گرم) مربوط به محیط کشت پایه موراشیک و اسکوگ مایع با ۳ درصد ساکارز در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد و کمترین رشد (۰۵/۰ گرم) مربوط به محیط کشت MS پایه غنی شده با ۲/۰ گرم بر لیتر هورمون اکسین  بود. نتیجه گیری: بهطور کلی نتایج نشان داد که نوع ترکیبات محیط کشت و دما نقش مهمی در افزایش زیست توده کلی ریشه موئین دارند.  

اگروباکتریوم رایزوژنز, ریزنمونه, سنبل الطیب, محیط کشت