منصور خیرگو - استادیار دانشکده مدیریت، دانشگاه افسری امام علی(ع) ، تهران، ایران (نویسنده مسئول)؛ mkhitmanager@gmail.com
ناصر عباس زاده - دانشیار دانشکده مدیریت ، دانشگاه افسری امام علی(ع) ، تهران، ایران

بی تردید فرماندهی رکن رکین نیروهای مسلح است. فرماندهی مهم ترین عامل تداوم حیات و استمرار موفقیت یک سازمان نظامی محسوب شده و نقش بسیار مهم و حیاتی در رشد، بالندگی و پیشرفت آن را بر عهده دارد. این فرماندهی و مدیریت شایسته است که می تواند همواره مشوق و حامی پیشرفت و تحول در یک سازمان دفاعی اثربخش باشد. هدف از ارائه مقاله حاضر تبیین الگوی فرماندهی و مدیریت از منظر امام علی (ع) است که به عنوان الگویی اخلاقی و اسلامی همیشه بایستی مدنظر سیاست گذاران و فرماندهان سازمان های دفاعی باشد. بر همین اساس از روش کیفی و استراتژی تحلیل مضمون بهره گرفته شد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای تحلیل کیفی مکس کیودا مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج کیفی پژوهش مبین آن است که ۶۶ مضمون فرعی بر اساس بیانات امام علی (ع) درباره فرماندهان و ویژگی های آن ها از نهج البلاغه استخراج شد که در ۹ طبقه منش فرماندهی، اخلاق نظامی، معیارهای شخصیتی، گزینش نظامیان، حقوق حاکم بر نظامیان، شیوه جنگاوری، رهبری نیروها، گزینش فرماندهان، حقوق نظامیان بر حاکم، طبقه بندی شدند.

فرماندهی و مدیریت, سازمان های دفاعی, نهج البلاغه