اردوان حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز

کلیله و دمنه از مهمترین متون کلاسیک ادبیات فارسی در حوزه ی نثر میباشد. بررسی زوایای گوناگون این کتاب که در دوره های مختلف تاریخی، سرمشق بسیاری از نویسندگان برجسته ی ادبیات فارسی قرار گرفته است، میتواند ما را به درک بهتری از این کتاب و به طور کلی متون کهن ادبیات فارسی برساند و جنبه های نامکشوف فراوانی را در حوزه ی ادبی و زیبایی شناسی، آشکار سازد. در این تحقیق قصد داریم انواع اضافه را در باب »بازجست کار دمنه« از کتاب کلیله و دمنه مورد بررسی قرار دهیم. ترکیبات اضافی میتوانند نقش مهمی در ایجاز و خلق تصاویر نو و بدیع ایفا کنند. با شناخت بهتر این ترکیبات، میتوان درک صحیح تر و دلپذیرتری از متون به دست آورد. از آنجایی که دستورنویسان مختلف تعاریف گوناگونی از انواع اضافه ارائه داده اند، لذا برای جلوگیری از آشفتگی در بررسی و تحلیل، بر آن شدیم تا تقسیم بندی مشخصی از مولفی مشخص را در حوزه ی انواع اضافه، ملاک عمل قرار دهیم؛ بنابراین، مبحث و تعاریف انواع اضافه را از کتاب دستور زبان فارسی تالیف دکتر انوری و دکتر گیوی، برگزیدیم. پس از بررسی های لازم مشخص شد که اضافه ی تخصیصی بیشترین فراوانی و اضافه ی بنوت کمترین بسامد را در نثر نصراله منشی داشته اند. همچنین به این نتیجه رسیدیم که تقسیم بندی دکتر انوری و دکتر گیوی در بحث انواع اضافه، نقص هایی دارد؛ به این معنی که دسته بندی ها و تعاریف ارائه شده، نمیتواند همه ی جهات و همه ی اضافه ها را به طور مشخص و واضح در خود جای و پوشش دهد. تحقیق پیش رو، به روش توصیفی از نوع تحلیل محتوا با استفاده از ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، تدوین شده است.

کلیله و دمنه، ترکیبات اضافی، انواع اضافه، نصراله منشی