سمیه باقری هشی - دانشجو کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، ایران
محمدرضا لیلیان - دکتری معماری، استاد و عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند، ایران

طی سالهای اخیر، با گسترش جمعیت شهرها و وضع قوانینجدید شهرسازی، و اعمال تغییرات در ساختار اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، نوع نگرش و زندگی مردم، دستخوش تغییراتی شده است؛ وضع قانون۶۰-۴۰، برای ساماندهی به نظام شهری و مسکونی و نیز تقلیل سرانه فضایی ۳۰ -۲۰ مترمربع به ازای هر نفر، اگرچه در جایگاه و شرایط زمانی راهکارهایی مناسب به نظر می آیند، اما در عین حال باید به این نکته هم توجه نمود که، اعمال این قوانین و ضوابط، عدم وجود فضاهای کاربردی در خانه ها، تقلیل کیفیت فضایی، تغییر در سبک زندگی و البته نادیده گرفتن حقوق انسانها را موجب شده؛ به طوری که امروزه خانه ها توانایی پاسخ دهی مناسب به نیازهای بنیادین افراد و تامین استانداردهای فضایی که شامل استانداردهای فیزیکی و روانی می شود را ندارند. این در حالی است که بحران جهانی و شیوع پاندمی و به دنبال آن تجربه قرنطینه، لزوم توجه هرچه بیشتر به طراحی فضاهایی که پاسخ گوی نیازهای فیزیولوژیکی و روانشناختی انسانها باشد و محیطی تاب آور خلق نماید را بر همگان ثابت نمود. چراکه متاسفانه، امروزه با افول کیفیت معماری خانه ها، خانه به فضای بسته و بی کیفیتی تبدیل شده که هیچ گونه ظرفیت زیستی و تاب آوری ندارد. بر این اساس پژوهش حاضر، با توجه به اهمیت و هدفی که دارد از نوع کاربردی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی، و با تکیه بر مطالعات اسنادی، به بازشناسانی برخی پتانسیل ها و پارادایم های معماری سنتی ایران و ژاپن، برای دستیابی به الگویی موفق با کیفیت زیست پذیری بالا و پاسخده به نیازهای انسانی، پرداخته است. و به این نتیجه رسیده که با وجود مشکل جمعیت در شهرها و راهکار انبوه سازی، میتوان با الهام ازالگوهای موفق پاسخده به نیازهای انسانی و تلفیق آنها با تکنولوژی، محیطهایی چند عملکردی و خانه هایی با کیفیت فضایی بالا و تاب آور، خلق نمود.

بازشناسانی، محیط های پاسخ ده، تاب آوری، قرنطینه، فضاهای چند عملکردی.