موسی سلیمانی - دانشجوی دکترای مدرسی معارف اسلامی دانشگاه فردوسی، مشهد، خراسان رضوی، ایران
سید حسین سید موسوی - دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی، مشهد، خراسان رضوی، ایران
فهیمه شریعتی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی، مشهد، خراسان رضوی

انسان ها در زندگی خود با انواع هیجانات روبه رو هستند. این هیجانات به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می شوند. در نوع دوم افراد برای خودداری و رهایی از آنها تلاش می­ کنند. هیجانات از منظرهای فلسفی و زیستی و روان شناسی بررسی می شوند. محمدبن زکریای رازی و ابن سینا از فیلسوفانی هستند که درباره هیجان حزن و اندوه بحث کرده اند. با مقایسه و گزارش آثار این دو درمی ­یابیم که محمدبن زکریای رازی با پیش گرفتن روش اخلاق فلسفی افلاطونی، هدفش را سلامت محوری قرار می ­دهد. رویکرد وی معطوف به جسم و روان است. حزن و غم از منظر وی مذموم و عدم اعتدال مزاج و پنداره ثبات داشته ­­ها، عوامل ایجادی آن است. حفظ اعتدال مزاج، منفی انگاری دارایی­ و اصلاح نگرش ثبات داشته ­ها ازجمله روش­های درمانی مورد توجه رازی در کتاب­ طب روحانی است. ابن سینا نیز در مواجهه با حزن و اندوه با اتخاذ روش اخلاق فلسفی ارسطویی، رویکرد کمال محور را برمی­­ گزیند. وی در درمان غم و اندوه به امری فراتر از سلامت تن می­ اندیشد. شیخ الرئیس در درمان این عارض نفسانی، درمان­های روانی و معنوی را موثرترمی ­داند. از نظر وی افزون بر اصلاح انگاره ثبات داشته­ ها، زیارت و دعا عامل مهمی برای زدودن غم است.

زکریای رازی, ابن سینا, هیجان, حزن, اندوه, درمان, پیشگیری