افشین زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.
یحیی امام - استاد، زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.
احسان شاکری - دانشجوی دکترای زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.

تنش آبی یکی از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال در مراحل رشدی گیاه به ویژه مرحله جوانه زنی است. به منظور ارزیابی اثر تنش آبی بر شاخص های جوانه زنی گیاهچه سورگوم، آزمایشی در سال ۱۳۹۴ در آزمایشگاه غلات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح تنش آبی (۰، ۰۸/۱- بار و ۳۲/۴- بار) و ۴۳ رقم و لاین سورگوم بودند. نتایج نشان داد اثر رقم، تنش آبی و اثر متقابل دو عامل بر کلیه شاخص های مورد بررسی معنی دار بود. همچنین نتایج بیانگر تنوع گسترده ارقام و لاین ها از نظر بنیه بذر بود. ارزیابی تحمل به تنش نشان داد شاخص STIدارای همبستگی مثبت و معنی داری با شاخص بنیه بذر در شرایط عدم تنش و تنش شدید بود. بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی سورگوم شیرین، قلمی هرات، اسپیدفید مغان، اسپیدفید و پگاه و لاین شماره ۱۹ (KDFGS۱۹) به عنوان ژنوتیپ های متحمل شناخته شدند. از ویژگی های این ژنوتیپ ها داشتن بنیه برتر بود.به نظر می رسد روش تجزیه به مولفه های اصلی و کاربرد شاخص های تحمل نیز بتواند در شناسایی ژنوتیپ های متحمل در مرحله جوانه زنی مورد استفاده قرار گیرد.

تجزیه به مولفه های اصلی, شاخص بنیه بذر, شاخص تحمل