مهدی غفاری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
ساسان رضادوست - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی خوی
خدیجه حسنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی خوی
فاطمه شریعت - کارشناس آزمایشگاه تنش های غیر زیستی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

در این ارزیابی که به مدت دو سال از سال 1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی به اجرا در آمد تاثیر دو فاصلۀ ردیف( 60 و 75 سانتیمتر) و تراکمهای 3 ، 4/5 ، 6 و 7/5 و 9 بوته در متر مربع بر روی عملکرد و خصوصیات زراعی دو رقم جدید KSC43/ 128و لاکومکا در قالب طرح استریپ پلات با 4 تکرار بررسی شد. ترکیب دو عامل فاصلۀ ردیف و رقم به صورت فاکتوریل در کرتهای افقی و تراکم در کرتهای عمودی جای گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیۀ مرکب داده ها ترکیب دو عامل فاصلۀ ردیف و رقم به عنوان فاکتور افقی بر صفات زمان شروع گلدهی، دوره رویش، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن معنی دار بود. تراکم بوته به غیر از زمان شروع گلدهی بر بقیۀ صفات تأثیر معنی دار داشت هیبرید KSC43/128 در هر دو فاصلۀ ردیف 60 و 75 سانتیمتر از طول دوره رویش کمتری در مقایسه با لاکومکا برخوردار بود رقم لاکومکا با وزن هزار دانۀ 98-96 گرم برتری قابل ملاحظه ای نسبت به هیبرید KSC43/128 داشت و به همین دلیل جذابیت زیادی برای زارعین منطقه دارددرصد روغن رقم لاکومکا در مقایسه با هیبریدKSC43/128 حدود 3 درصد کمتر و حدود 38% بود. عملکرد دانۀ دو رقم در فواصل 60 و 75 تفاوتی معنی داری با هم نداشت و بیشترین عملکردها از فواصل ردیفی 60 سانتیمتربرای دو رقم حاصل شد. با افزایش تراکم طول دوره رویش، قطر ساقه، قطر طبق ، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه کاهش ولی ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه و روغن افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه و روغن از تراکم 75 هزار بوته در هکتار به ترتیب به میزان 3947 و 1606 کیلوگرم در هکتار بدست آمد.تراکم 75 هزار بوته در هکتار با فواصل ردیف 60 سانتیمتر مناسب کشت آفتابگردان در کشتهای آبی بهاره در خوی می باشد