علی اکبر صادقی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تربیت مدرس تهران
سیدعلی محمدمدرس ثانوی - استاد گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس تهران
سیدعلی طباطبایی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل رشد رویشی و زایشی بر عملکرد و کیفیت روغن دانه ارقام کلزا، آزمایش مزرعهای به صورت کر - ت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی89-88 در مزرعه تحقیقات کشاورزی شهرستان ابرکوه انجام گرفت. در این آزمایش تیمار آبیاری بعنوان عامل اصلی در 4 سطح شامل I1 آبیاری معمول بر اساس تخلیه 40 درصد آب قابل استفاده،I2 آّبیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله ساقه دهی تا رسیدگی،I3 آبیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله گلدهی تا رسیدگی،I4 بیاری بر اساس تخلیه 80 درصد آب قابل استفاده از مرحله دانه بندی تا رسیدگی و ارقام کلزا به عنوان فاکتور فرعی در 5 سطح شامل، هایولا 401 ، زرفام، مدنا، ساریگل و آپشن 500 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معن - ی داری بین ارقام و سطوح مختلف آبیاری برای صفات عملکرد دانه، درصد روغن، درصد پروتئین، گلوکوزینولات دانه وجود دارد P<0/01 در این بررسی تنش کم آبی، سبب کاهش عملکرد دانه، درصد روغن و میزان کل اسیدهای چرب غیر اشباع شد و درصد پروتئین، میزان گلوکوزینولات و میزان کل اسیدهای چرب اشباع را افزایش داددر سطح آبیاریI1 هم بالاترین میزان روغن و هم با کیفیتترین روغن تولید شد. در مقایسه پنج رقم مشخص شد که ارقام زرفام و هایولا 401 به ترتیب با4006/1 و 3991/8 - کیلوگرم در هکتار بالاترین و رقم آپشن 500 با 2515/9 کیلوگرم درهکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند. بر اساس نتایج بدست آمده رقم هایولا 401 از لحاظ عملکرد دانه، کیفیت روغن و کیفیت علوفه در منطقه مورد مطالعه و در بین ارقام بررسی شده دارای برتری میباشد

تنش کم آبی، رقم ، عملکرد دانه، روغن، پروتئین،اسیدهای چرب، گلوکوزینولات