سید امید میرمحمدصادقی
مهدی قبادی نیا
محمدحسن رحیمیان

آب یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده توسعه کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. استفاده بی رویه و خشکسالی های اخیر در کشور موجب مشکلات زیادی شده است که برای جلوگیری و خروج از معضل کمبود آب، نیاز به مدیریت مناسب کشاورزی و منابع آب بیش از پیش شده است. برای مدیریت بهینه منابع آب اطلاع از نیازهای آبی واقعی منطبق با شرایط به روز و همچنین ارتباط میان نوع گیاه، تخصیص و مصرف آب ضروری است. در سال های اخیر باتوجه به توانایی علم سنجش از دور در اندازه گیری برخی پارامترهای زمینی، استفاده از این علم برای برآورد تبخیر- تعرق واقعی گسترش یافته است. تبخیر- تعرق یکی از راه های مهم مصرف یا هدر رفت آب در یک حوضه است که پایش و بررسی تغییرات آن در دوره های زمانی معین می تواند در مسایل مهمی از جمله تعیین مقدار آب مصرفی گیاه و برنامه ریزی آبیاری و در نتیجه تعیین ظرفیت سیستم های آبیاری اهمیت فراوانی داشته باشد. در پژوهش حاضر منطقه لنجان در استان اصفهان که تحت کشت برنج بوده است، انتخاب و الگوریتم تعادل انرژی سطحی (سبال) برای ماه های خرداد تا شهریور (فصل کشت) سال ???? روی هشت تصویر ماهواره لندست ? پیاده سازی شده است. بدین منظور مولفه های اصلی معادله بیلان انرژی شامل شارتابشی خالص، شار گرمای خاک و شار گرمای محسوس برای هر یک از تصاویر محاسبه شده است و شار تبخیر- تعرق لحظه ای برای هر پیکسل به صورت باقیمانده معادله بیلان انرژی برآورد شده است. همچنین برخی روش های تجربی و محاسباتی برآورد تبخیر- تعرق شامل روش بلانی- کریدل، هارگریوز- سامانی، فائو- پنمن- مانتیث و کیمبرلی- پنمن نیز در منطقه مورد مطالعه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. بر همین اساس مدل سبال در محدوده کشت برنج لنجان، بیشترین و کمترین میزان تبخیر- تعرق روزانه را در تصاویر تاریخ های ? مرداد و ? شهریور سال ???? معادل ??/? و ??/? میلی متر بر روز بر آورد کرده است. همچنین از میان روش های تجربی مختلف دو روش هارگریوز- سامانی و بلانی کریدل روش های با درصد خطای کمتر بوده اند که همبستگی مناسبی با داده های سبال داشته اند.

الگوریتم سبال, برنج, تبخیر, تعرق, سنجش از دور, لندست ?