استفاده از تکنیک های پردازش زبان طبیعی در تحلیل محتوای کیفی متون قدیم عربی: مطالعه موردی خطبه های نهج البلاغه

تحلیل محتوای کیفی یک روش شناخته شده و موفق در تحلیل متون است که اغلب توسطمحققان علوم اجتماعی و انسانی به کار گرفته می شود. فرایند استخراج و کدگذاری واحدهایمعنایی که توسط محقق و به صورت دستی انجام م یگیرد بسیار زمان بر بوده و این زمان متناسببا ابعاد متن افزایش می یابد. استفاده از روش های خودکار و هوشمند متن کاوی در فرایند تحلیلمحتوای کیفی علاوه بر افزایش چشمگیر سرعت، وابستگی نتایج به محقق را نیز تا حدود زیادیکاهش می دهد. در این مقاله به بررسی امکان استفاده از تکنیک های پردازش زبان طبیعی درکدگذاری و دسته بندی واحدهای معنایی استخراج شده در تحلیل محتوای کیفی پرداخته شده وبه عنوان نمونه بخشی از خطبه های امام علی (ع) در نهج البلاغه مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایجبررسی ها و آزمایشات نشان داد که در صورت استفاده از روش های کارآمدی مانند یادگیری عمیقو ساخت “نمایش برداری کلمات” متناسب با حوزه مورد تحلیل، دستیابی به دقتی قابل قبول درکنار افزایش سرعت دور از دسترس نخواهد بود.