راضیه میزری عالی - کارشناس ارشد روان شناسی، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
پریا جنگی - دکتری روانشناسی تربیتی واحد علوم و تحقیقات تهران
علیرضا سنگانی - دانشگاه اهواز

انسان همواره در تمامی حالات زندگی رفتارهایی را اتخاذ مینماید، که میتواند نتایج بسیار متفاوتی داشته باشد، بنابراین هدف این پژوهش بررسی پیش بینی رفتار رانندگی بر اساس کنترل اجتماعی و هیجان خواهی در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری ساری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه پژوهش شامل تمامی رانندگان وسایل نقلیه برون شهری شهر ساری در سال ۱۳۹۷ بود و با روش نمونه گیری هدفمند تعداد نمونه ۲۱۰ انتخاب گردید. روش گردآوری دادهها توسط سه ابزار؛ هیجان خواهی آرنت (۱۹۹۴)، رفتار رانندگی منچستر (۱۹۹۰) و کنترل اجتماعی احمدی و همکاران (۱۳۹۱) انجام گردید. دادههای بدست آمده با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شد و نتایج نشان داد که بین خرده مقیاسهای هیجان خواهی با رفتار رانندگی همبستگی مستقیم معناداری وجود دارند و بین خرده مقیاس های کنترل اجتماعی با رفتار رانندگی همبستگی معکوس معناداری وجود دارد. همچنین مقادیر رگرسیون نشان میدهد که خرده مقیاسهای کنترل رسمی (۲۲/۰)، شدت هیجانی (۲۴/۰)، کنترل غیر رسمی (۲۹/۰) و تازگی هیجانی (۳۱/۰) در سطح ۰۱/۰ توان پیش بینی رفتار رانندگی را دارا میباشند. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد میگردد، موازین و قواعد دریافت گواهینامه ی رانندگی منطبق بر مباحث رفتاری هیجانی مورد بازنگری قرار بگیرد و قوانین راهنمایی و رانندگی بر اساس نقش کنترل کنندگی رفتارهای ناهنجار در نظر گرفته شود.

هیجان خواهی, کنترل اجتماعی, رفتار رانندگی, رانندگان