میررضا موسوی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران
فرج الله فیاضی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران
جمشید افتخارنژاد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران
عادل نجف زاده - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران

بررسی تجزیه شیمیایی آبهای ورودی و شورابه های میکروسکوپیک زیرین در کمپلکس پلایا – دریاچه شور موقتی آق گل بیانگر این واقعیت است که آبهای ورودی به این حوضه از نوع هیپوسالین بوده و بر اساس فلوچارت تکامل ژئوشیمیایی شورابه ها (Eugster, 1988) آبهای ورودی تحت اشباع به دریاچه دارای نسبت مولی Hco3>Ca+Mg هستند و در این دیاگرام از مسیر ژئوشیمیایی (path3) تبعیت می نمایند. از نظر تیپ، آبهای ورودی دارای تیپ شورابه ای Na-Mg-Co3-So4-Cl می باشند که در طی تکامل اولیه و ته نشست کانیهای با KSP پائین نظیر نمکهای کربناتی در حاشیه پلایا تبدیل به شورابه ای با تیپ Na-Co3-Cl-So4 در پهنه گلی نمکی دریاچه و در نهایت به شورابه ای با تیپ Na-Cl-Co3-So4 در پهنه نمکی دریاچه شده اند. بر اساس مطالعات XRD نمونه های سطحی و زیر سطحی حوضه تبخیری آق گل یک حوضه غنی از کانیهای کربناته (Carbonate dominated) بوده و شورابه های فوق الذکر در زیر محیطهای جداگانه ای باعث ته نشست ترادفی کانیهای فاز کربناته ویژه منیزیت، پروتودولومیت ، تناردیت ، جیلوسیت، هالیت و سیلویت در بخشهای مرکزی پلایا (در مراحل اولیه تکامل شورابه) و کانیهای انیدریت، تناردیت ، جیلوسیت ، هالیت و سیلویت در بخشهای مرکزی پلایا گردیده اند که تکامل و زوناسیون کانی شناسی بطور کاملاً تیپیک در این دریاچه قابل تشخیص است. در این حوضه مدل ترادفی ترسیب کانیها از مدل (Bulls-eye) تبعیت می کند. از نظر اقتصادی کانی منیزیت می تواند بعنوان ذخیره مناسب معرفی شود.