سید حسن احمدی - فوق لیسانس طراحی فرش، دانشگاه کاشان
امیرحسین چیت سازیان - استاد دانشگاه کاشان

فرش ها با توجه به مشخصه های ظاهری شان همواره موضوع مباحث زیبایی شناسی بوده اند و کارشناسان شاخصها و متغیرهای متعددی را به عنوان اصول زیبایی شناسی در فرش یاد کرده اند. با توجه به اینکه بخش زیادی از فرش های موجود در موزه فرش آستان قدس رضوی، وقفی و اهدایی است، به لحاظ زیبایی شناسی مستقیما تحت تاثیر باورهای بافندگان و تولیدکنندگانشان قرار دارند. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی اصول زیبایی شناسی قالیچه های محرابی موزه آستان قدس رضوی پرداخته شده، که از اهداف آن می توان به شناسایی عناصر زیباییشناسی بر اساس اعتقادات و فرهنگ بافندگان و تولیدکنندگان مناطق مختلف فرش بافی و همچنین تاثیر کاربرد این مجموعه قالیچه در حرم مطهر اشاره کرد. بدین منظور ابتدا اصول و شاخص های زیبایی شناسی در هنر اسلامی مانند اصل نمادگرایی، اصل توحید، مرکزگرایی، تقارن، تعادل شناسانده شده، سپس بر اساس شاخص های یاد شده به بررسی زیبایی شناسی مجموعه مورد مطالعه در راستای دستیابی به اهداف موردنظر می پردازیم. این مقاله در زیرمجموعه مقالات توصیفی _ تحلیلی قرار دارد و گردآوری اطلاعات آن به دو روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است.

زیبایی شناسی, اصول زیبایی شناسی فرش, قالیچه های محرابی, موزه فرش آستان قدس رضوی