حسن اوجاقلو
تیمور سهرابی
حسن رحیمی
مهدی قبادی نیا
عل‍یرضا حسن اقلی
مسعود محمدی

ضرورت استفاده از پوشش یکی از موارد اصلی در طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی است. نسبت جذب سدیمی (SAR)‎ و شوری آب آبیاری (ECi)‎ از پارامترهای موثر بر پراکنش ذرات خاک و در نتیجه افزایش احتمال رسوب گذاری در لوله های زهکش زیرزمینی بدون پوشش است. در این تحقیق، آزمایش نفوذسنجی برای تعیین شاخص نسبت گرادیان و گرادیان خروجی برای بررسی پتانسیل گرفتگی و احتمال ورود ذرات خاک به داخل لوله های زهکش با استفاده از سه نمونه آب با مقادیر متفاوت SAR و شوری اجرا شد. آزمون نفوذسنجی روی سه سیستم زهکشی، شامل سیستم زهکشی بدون پوشش، سیستم دارای پوشش معدنی و مصنوعی اجرا شد. در این آزمایش ها، تغییرات دبی، نفوذپذیری سیستم، شاخص نسبت گرادیان و گرادیان خروجی بررسی شد. نتایج نشان داد مقادیر شاخص نسبت گرادیان در سیستم بدون پوشش بین ۱.۳۴ تا ۲.۷۴ می باشد که نشان دهنده وجود پتانسیل گرفتگی در محل ورود جریان به داخل زهکش بود. با این وجود ورود ذرات خاک به داخل زهکش مشاهده نشد. درحالی که در سیستم های با پوشش، مقدار شاخص مذکور در بیشتر مواقع کمتر از یک بود. نتایج مقایسه گرادیان شکست هیدرولیکی با گرادیان خروجی در هر گرادیان، نشان داد اختلاف عملکرد فیلتری بین سیستم بدون پوشش و سیستم های با پوشش ناچیز بود. در مقابل بین عملکرد هیدرولیکی آن ها تفاوت وجود داشت.

پوشش زهکشی, آزمایش نفوذسنجی, کیفیت زه آب, گرادیان شکست هیدرولیکی