حسین بتولی - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان -باغ گیاهشناسی کاشان
مریم اخباری - استادیار پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
سیدمحمد جواد حسینی زاده - کارشناس ارشد شیمی و فنآوری اسانس، پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
علی اصغر انگاشته واحد - کارشناس ارشد شیمی و فنآوری اسانس، پژوهشکده اسانس های طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

جنس "شوکران باغی"(Physospermum Cusson ex Juss.) متعلق به تیره چتریان (Apiaceae)، دارای گونه های داروئی و معطر بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر ۱۸ گونه از این جنس در جهان و یک گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق به منظور بررسی ترکیب های شیمیائی اسانس گیاه شوکران باغی در منطقه قهرود کاشان، سرشاخه های هوایی گیاه در دو مرحله قبل و بعد گل دهی در بهار سال ۱۳۹۰ جمع آوری، در شرایط آزمایشگاه خشک و به روش تقطیر با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس گیری و شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) انجام گرفت. نتایج نشان داد تعداد ۲۵ ترکیب در اسانس گیاه در فاز گل دهی که به ترتیب: ژرماکرن-دی (۸۸/۵۲ درصد)، کاریوفیلن (۷۳/۷ درصد) و نونادکان (۳۸/۲ درصد) بودند و تعداد ۱۸ ترکیب در اسانس مرحله قبل از گل دهی که به ترتیب ترکیب های: ژرماکرن-دی (۱۱/۴۲ درصد)، گاما-کادینن (۵۴/۵ درصد)، فیتول (۷۹/۴ درصد) و بتا-میرسن (۶۱/۳ درصد) از مهمترین مواد موثره اسانس و بیشتر متعلق به سسکوئی ترپن های هیدروکربنی بودند.

اسانس, ژرماکرن-دی, شوکران باغی (Physospermum cornubiense (L.) DC.), قهرود کاشان