سید شمس ‏الدین حسینی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
محمدابراهیم عین علیان - کارشناس پست بانک
امیررضا سوری - دانشجوی دوره دکتری اقتصاد و پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی

پست بانک به عنوان یکی از نهادهای مالی، تجربه موفقی در بسیاری از کشورها را پشت سر گذاشته است. همین امر سبب شد که شرکت پست بانک در سال ۱۳۷۵ با اهدافی چون توسعه خدمات مالی در مناطق روستایی و دورتر تاسیس شود. اکنون با سپری شدن بیش از یک دهه از فعالیت پست بانک در قالب سرپرستیهای مستقل استانی درکشور، امکان ارزیابی فعالیت آنها با استفاده از معیارهایی چون کارایی فراهم آمده که موضوع این مقاله است. در مقاله حاضر کارایی و عوامل موثر بر آن برای ۲۸ استان (سرپرستی) مستقل پست بانک ایران در دوره زمانی۱۳۸۴-۱۳۷۸ با استفاده از روش پارامتری آماری(SFA)و فرم خطی- لگاریتمی تابع هزینه مرزی تصادفی برآورد شده است. نتایج این مطالعه بر اساس مدل(۱)- برآورد کارایی- نشان می دهد که کارایی پست بانک ایران ۶۰ درصد است، استان تهران کمترین کارایی و استان چهارمحال و بختیاری، بیشترین کارایی را داشته اند. در کل سرپرستیهای پست بانک استانی در مناطق با توسعه یافتگی پایین تر چون چهارمحال و بختیاری وکهکیلویه و بویراحمد در مقایسه با واحدهای استانی توسعه یافته تر چون تهران وخراسان کاراترعمل کرده اند. ضمن اینکه بر اساس نتایج مدل (۲)- برآورد عوامل موثر بر کارایی- کارایی سرپرستیها با اندازه پست بانک (دارایی کل)، تعداد پرسنل، تعداد شعب و زمان رابطه منفی و با درآمد کل پست بانک رابطه مثبت دارد.

ایران, پست بانک, کارایی, استان, مدل بیتیس و کولی, بانکداری, توابع مرزی تصادفی