رضا ولی زاده
مرضیه قدمی کوهستانی
فریدون ملتی

ارزش تغذیه ای گیاه اروشیا (Eurotia ceratoides) به صورت تعیین ترکیب شیمیایی، تجزیه پذیری شکمبه ای به روش کیسه های نایلونی با استفاده از سه راس گوسفند نر بالغ بلوچی دارای فیستولای دائمی شکمبه و تولید گاز به صورت آزمایشگاهی تعیین شد. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی نشان داد که محتوی پروتئین خام، فیبر نامحلول در شوینده خنثی، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی، خاکستر، چربی خام و کربوهیدرات-های غیر فیبری این علوفه به ترتیب برابر با ۴/۱۹، ۵/۵۴، ۶/۴۱، ۰/۹، ۴۰/۱ و ۷/۱۵ درصد بود. از میان اجزای تشکیل دهنده گیاه، برگ ها دارای بالاترین محتوی پروتئین خام (۹/۲۷ درصد ماده خشک) و کمترین محتوی فیبر نامحلول در شوینده خنثی (۷/۴۰ درصد ماده خشک) بود. تجزیه-پذیری ماده خشک در زمان های صفر، ۶، ۱۲، ۲۴، ۴۸ و۹۶ ساعت تعیین شد. نتایج به دست آمده از تجزیه پذیری نشان داد که بخش a (سریع التجزیه)، b (کند تجزیه)، c (ثابت نرخ تجزیه) مرتبط با ناپدید شدن ماده خشک در این علوفه به ترتیب برابر با ۲/۲۳، ۵/۳۰ و ۰/۸ درصد بود. نتایج حاصل از تولید گاز نشان داد که مجموع گاز تولید شده در طی ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۲۴، ۳۶، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت انکوباسیون در علوفه اروشیا به ترتیب برابر با ۶/۷، ۸/۱۵، ۶/۲۴، ۶/۳۱، ۲/۴۲، ۱/۶۲، ۲/۷۵، ۶/۸۳، ۵/۹۶ و ۷/۱۰۴ میلی لیتر به ازای یک گرم نمونه علوفه انکوبه شده در شرایط in vitro بود. نتایج این آزمایش نشان می دهد گیاه اروشیا با محتوی پروتئین بالا و ساختار خاص فیبر نامحلول در شوینده خنثی می تواند منبع علوفه ای مناسبی برای تغذیه نشخوارکنندگان کوچک چراکننده در بسیاری از مراتع طبیعی و تحت شرایط کم بارش کشور باشد.