داوود علی ساقی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
علیرضا شهدادی - دانشگاه فردوسی مشهد

در این مطالعه از رکوردهای مربوط به صفات رشد گوسفندان نژاد کردی که طی سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۲ در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند کردی واقع در شهرستان شیروان استان خراسان شمالی جمع آوری شده بود، برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی صفات رشد استفاده گردید. صفات مورد بررسی شامل افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر در ۴ دوره زمانی (تولد تا از شیرگیری، از شیرگیری تا ۶ ماهگی، ۶ تا ۹ ماهگی و ۹ تا ۱۲ ماهگی) بود. مولفه های (کو) واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات مورد مطالعه با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده و تحت ۶ مدل حیوانی مختلف با استفاده از نرم افزار WOMBAT برآوردید گردید. پس از برازش مدل های حیوانی مورد استفاده، مناسب ترین مدل برای هر صفت بر اساس شاخص اطلاعات آکایک انتخاب شد. بر اساس نتایج، وراثت پذیری مستقیم صفات افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر بر اساس بهترین مدل به ترتیب در دامنه ۱۱/۰ تا ۱۳/۰ و ۱۱/۰ تا ۲۳/۰ برآورد گردید. وراثت پذیری مادری و نسبت واریانس فنوتیپی ناشی از محیط دائمی مادری برای صفات قبل از شیرگیری به ترتیب ۱۱/۰ و ۰۴/۰(افزایش وزن روزانه) و ۰۶/۰ و ۱۲/۰ (نسبت کلیبر) به دست آمد. همبستگی ژنتیکی بین صفات افزایش وزن روزانه در دوره های مختلف در محدوده ۱۸/۰ تا ۵۷/۰ برآورد گردید. همبستگی های ژنتیکی بین صفات افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر در حد متوسط تا بسیار قوی برآورد شد. به نظر می رسد انتخاب برای نسبت کلیبر، ضمن افزایش سرعت رشد بره ها، باعث افزایش راندمان مصرف خوراک می شود.

افزایش وزن روزانه, پارامترهای ژنتیکی, گوسفند کردی, نسبت کلیبر