معصومه لایق حقیقی - دکتری، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
بهلول عباس زاده - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

زیتون (Olea europaea L.) علاوه بر مصرف به عنوان یک ماده غذایی، یک درخت دارویی با ارزش نیز به حساب می آید. برگ زیتون، به عنوان یک اندام حاوی ماده موثره، در صنایع مختلف دارای ارزش فراوان می باشد. استفاده از عصاره برگ زیتون به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی، از رایج ترین کاربردهای این گیاه می باشد. اولئوروپین مهم ترین ترکیب فنلی در گونه های زیتون است که نقش مهمی در سلامت دارد. اولئوروپین و کوئرستین به عنوان ترکیب های موثر در داروهای ضدسرطان، ضدویروس و ضدالتهاب بکار می روند. این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد ورمی کمپوست (۰، ۱، ۲، ۳ و ۴ تن در هکتار) بر صفات مورفولوژیک، عملکرد برگ و اولئوروپین، کوئرستین و عناصر ماکرو و میکرو عصاره برگ زیتون در شرایط مزرعه، در ایستگاه تحقیقات البرز، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، در دو سال و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار (۹ درختچه در هر تکرار) انجام گرفت. درختچه ها (سه ساله) با فاصله ۵ متر روی ردیف و ۵ متر بین ردیف ها با عمق ۵۰ سانتی مترکشت شدند. اثر ورمی کمپوست بر عملکرد برگ تر و خشک در هکتار ومیزان کوئرستین و الئوروپین برگ در هر دو سال معنی دار (در سطح احتمال ۱%) بود. بالاترین عملکرد برگ خشک در هکتار در تیمار ۴ تن ورمی کمپوست (سال اول ۵۵.۵۷۳ کیلوگرم و سال دوم ۶۳.۰۴۷ کیلوگرم) بدست آمد. میزان کوئرستین از ۱۸.۴۸ و ۱۸.۷ میکروگرم بر میلی گرم ماده خشک در تیمار شاهد (به ترتیب در سال های اول و دوم) به ۳۴.۶۷ و ۳۷.۷ میکروگرم بر میلی گرم ماده خشک در تیمار ۴ تن ورمی کمپوست در هکتار (به ترتیب در سال های اول و دوم) رسید. همچنین استفاده از مقدار ۲ تن ورمی کمپوست در هکتار منجر به افزایش الئوروپین برگ در هر دو سال شد. تیمارهای مختلف کود ورمی کمپوست موجب افزایش جذب اکثر عناصر ماکرو و میکرو ازجمله فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی و مس در هر دو سال گردید. نتایج نشان داد که با استفاده از مقادیر مناسب ورمی کمپوست می توان نسبت به تولید گیاه با کوئرستین و الئوروپین بالا اقدام کرد.

زیتون (Olea europaea L.), ترکیب های فنلی, عناصر ماکرو, عناصر میکرو