غزاله گودرزی - دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

خاطرات جمعی به عنوان یکی از مولفه های کیفیت محیط که رابطه مستقیم با وجه ذهنی و عینی استفاده کنندگان از فضای شهری دارد، همواره در ادبیات جهانی مورد تاکید قرار گرفته و اهمیت توجه به وجه ذهنی و غیرمادی فضاهای شهری در چند سال اخیر برای پژوهشگران پوشیده نیست. از سویی، زمان به عنوان یک عامل مهم در ایجاد وقایع و رویدادها در فضای شهری که نطفه ایجاد یک خاطره جمعی است، کمتر مورد توجه طراحان شهری قرار گرفته است. این پژوهش با هدف، بررسی ارتباط زمان، خاطرات و ریتم در پی کشف متغیرهای تاثیرگذار در فرآیند تولید خاطرات جمعی در میدان امام خمینی تهران به عنوان یک فضای شهری متعلق به زمان های مختلف در شهر با استفاده از روش تحقیق ترکیبی (آمیخته پژوهی)، رابطه بین متغیرهای پژوهش را با کمک معادلات ساختاری (SEM) مدل سازی نموده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که متغیرهای «میزان سرعت حرکت، تعداد رویدادها در واحد زمان و تداوم فضایی در بستر زمان»، را می توان مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در تولید ریتم به عنوان اثری از زمان در خاطرات شهروندان در نظر گرفت. به عبارت دقیق تر ۹۷ درصد از تغییرات خاطره در میدان امام خمینی، توسط مجموعه ای از شاخص های نمایانگر زمان پوشش داده می شوند،که متاسفانه در سال های اخیر سیاست های مدیریت شهری به واسطه حذف برخی از نمادها و نشانه های تاریخی ادوار مختلف باعث شده، میزان خاطره انگیزی فضای شهری میدان امام خمینی کاهش یابد و براساس سهل انگاری و عدم توجه به روح شهر و بواسطه تصمیمات کالبدی و بدون توجه به نیاز روحی و روانی شهروندان بخش عظیمی از خاطرات جمعی رو به فراموشی رفته اند و این امر لزوم توجه به حفظ ریتم شهری و خاطره سازی و حفظ خاطره در بستر زمان را حائز اهمیت می کند

ریتم شهری، زمان، خاطرات جمعی، مدل یابی معادلات ساختاری، میدان امام خمینی تهران