اژدر عنابی میلانی - دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منا

برای تعیین تبخیر تعرق یک گیاه اولین گام تعیین تبخیر تعرق مرجع می باشد تا با اعمال ضریب گیاهی مناسب نیاز آبی آن مشخص گردد. تبخیر تعرق مرجع قدرت تبخیرکنندگی اتمسفر را نشان می دهد و می تواند بطور -غیرمستقیم با دانستن پارامترهای جوی نظیر دما، رطوبت، تشعشع، سرعت باد و ... توسط روابط مختلفی که ابداع شده اند برآورد گردد، این روابط بیشتر تجربی بوده و برای شرایط اقلیمی خاصی ابداع شده اند. به علت اختلاف درخاستگاه این روابط، برای استفاده از هریک از آنها، علاوه بر انتخاب مناسبترین رابطه براساس اطلاعات اتمسفری موجود، اصلاح آن برای شرایط اقلیمی مورد نظر اهمیت ویژه ای دارد. هدف این تحقیق اصلاح روابط تجربی ارائه شدهتوسط FAO که کاربرد بیشتری دارند برای شرایط اقلیمی دشت تبریز بوده است. این روابط عبارتند بودند از: بلینی- کریدل، هارگریوز، تشعشعی FAO )ماکینگ(، پنمن، پنمن مانتیث و روش تشت تبخیر کلاس - A با ضرایب تشت ) Kp ) ارائه شده توسط آلن و همکاران. در این مطالعه مقدار تبخیر تعرق گیاه چمن با رعایت تمام شرایط استاندارد - FAO ،برای دوره های ده روزه به مدت چهار سال توسط لایسیمتر و به روش بیلان رطوبتی تعیین گردید و با مقادیر بدست آمده از روشهای فوق الذکر مقایسه شد. هریک از روشهای تجربی مورد بحث توسط آمار جوی 03 ساله برای دشتتبریز اصلاح گردید. علاوه برآن هریک از روابط تجربی با شاخصهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و روش تشت تبخیر با ضرایب محاسبه شده توسط رابطه آلن مناسبترین روش تشخیص داده شد. از بین مدلهای برآورد تبخیر تعرق - مرجع نیز رابطه پنمن مانتیث بهترین مدل انتخاب گردید

بلینی کریدل، پنمن مانتیث، تبخیر تعرق، لایسیمتر، ماکینگ، هارگریوز