مهناز بابایی مراد - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
زهرا گیتی فروز - کارشناس اداره میراث فرهنگی شهرستان دزفول

دراین نوشتار به معرفی عنصری از معماری معبر در دزفول با نام سابات پرداخته می شود سابات ها از شاخصه های معماری معبر و گذرهای درون بافت قدیم با اقلیم گرم و خشک یا گرم و نیمه مرطوب هستند این عناصر فضاهای نیمه باز مسقفی هستند که درنقاط مختلف معبر جانمایی شده است فضای مکث و استراحت ایجاد سایه و کوران و سرپناهی به دور از گرما و تابش آفتاب و ایجادفضای نیمه خصوصی مجموعه های همسایگی بخشی ازکارکردهای این فضای معماری است شکل گیری ارگانیک معابر بافت درطی سالیان سبب ایجاد گونه های متفاوتی از سابات ها به لحاظ عرض ارتفاع و نحوه دوخته شدن به جداره های دوطرف خود شده است دراین نوشتار با جمع آوری نقشه از سابات های موجود ونیز مطالعات و مشاهده میدانی انها و نیز استفاده از اسناد سابات هایی که متاسفانه دیگر موجود نیستند به گونه بندی سابات ها پرداخته خواهد شد و درادامه منتخبی از انها با یکدیگر مقایسه می شود. درواقع هدف این پژوهش شناخت بخشی از ارزشهای فرهنگی و معماری معبر سابات است که بسیاری از خاطره های جمعی را درخود جمع دارد

سابات، بافت قدیم، معبر، دزفول، کارکرد فضایی و کالبدی