مرتضی قاسمی حامد - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی
مجتبی محمدی انویق - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام

یکی از مهمترین آثار سید علیاکبر قرشی از عالمان معاصر شیعی، تفسیر احسن الحدیث است که در آن به تفسیر تمامی آیات قرآن کریم پرداخته شده است. برخی از ویژگیهای این تفسیر عبارتند از: اجتناب از نقل اقوال مختلف و پیچیده مفسران درباره آیه و اکتفا به ذکر قولی که به نظر مفسر قریب به واقع بوده است؛ روان و عامه فهم بودن آن؛ در نظر گرفتن تناسب آیات باهم به جهت رفع شبهات غربیها درباره پراکنده گویی قرآن؛ طرح بحثهای اجتماعی و بهره گیری های هدایتی و تربیتی با رعایت سطح فکری خوانندگان. ویژگی بارز تفسیر احسن الحدیث، برخورداری از نگاه جامع به مباحث قرآنی است؛ به این صورت که مفسر، در تفسیر آیات قرآن کریم از علوم دیگری همچون صرف، نحو و بلاغت، علوم تربیتی و اجتماعی، علم فقه، علم کلام و علوم تجربی بهره برده است. نوشتار حاضر به بررسی رویکردهای غالب این تفسیر پرداخته و دریافته است که این تفسیر با هدف تربیتی و اجتماعی به نگارش درآمده و از علوم مختلف و مباحث گوناگون نیز در همین راستا استفاده کرده است.

قرشی، تفسیر احسن الحدیث، رویکرد تربیتی و اجتماعی.