مهران محمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی
عظیم قاسم نژاد - استادیار گیاهان دارویی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهلول عباس زاده - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بخش گیاهان دارویی
محمد آزادبخت - استاد فارماکوگنوزی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

هدف از تولید تجاری گیاهان دارویی، بدست آوردن مقدار بیشتری عملکرد در واحد سطح است که محتوی مقادیر بالاتری از مواد مؤثره نیز باشد. در این خصوص تکنیک های زراعی مناسب و نهاده های کشاورزی بسیار با اهمیت می باشند. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد پیکر رویشی مرزه، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین و 2، 13 اردیبهشت) و سه تراکم (35×15، 35×25 و35 ×35) و سه تکرار در سال 1389 در مزرعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. در این بررسی ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد گره ساقه اصلی، تعداد ساقه های فرعی، عملکرد خشک و تر اندام هوایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت برتمام صفات مورد بررسی معنی دار شد. به غیر از عملکرد خشک بوته که بیشترین مقدار آن از تاریخ های کاشت سوم و دوم بدست آمد، صفات اندازه گیری شده در تاریخ کاشت اول نسبت به تاریخ های کاشت بعدی افزایش قابل توجه ای نشان داد. اثر تراکم بر همه صفات اندازه گیری شده غیر از وزن خشک گیاه معنی دار شد. درمجموع بیشترین مقدار میانگین ارتفاع، قطر ساقه، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، در تراکم های 25 و 35 سانتی متر مشاهده شد. بیشترین مقدار وزن تر بوته از تراکم اول و کمترین آن هم از تراکم های دوم و سوم مشاهده شد. اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر قطر ساقه، تعداد گره ساقه اصلی و تعداد ساقه فرعی معنی دارشد. بیشترین مقدار قطر ساقه و تعداد گره ساقه اصلی از تراکم های دوم و سوم تاریخ کاشت اول مشاهده شد. و بیشترین مقدار تعداد ساقه فرعی هم از تراکم اول تاریخ کاشت اول بدست آمد.

تاریخ کاشت، تراکم، عملکرد، مرزه