رعنا حسین پور دمیرچیان - M.A students of Linguistics, Linguistics Department, Fculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran
ماندانا نوربخش - Associate Professor, Linguistics Department, Fculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran

واکداری یکی از مشخصههای صوتشناختی مهم در تمایز همخوانها در بسیاری از زبانها به شمار میآید. در این پژوهش به مطالعه صوتشناختی همخوانهای سایشی و انسدادی زبان ترکی تبریزی پرداخته شد. بدین منظور پارامترهای زمان بنیان ازقبیل طول گیرش، طول واک در منطقه گرفتگی و طول واکه قبل از همخوانهای انسدادی و سایشی زبان ترکی آذری در جایگاه بین دو واکه (VCV) سنجیده شد. در پژوهش حاضر تلاش شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه تمایز واکداری همخوانهای انسدادی و سایشی زبان ترکی بر پارامترهای زمانی تاثیر میگذارد. چهارده گویشور ترک زبان تبریزی دوازده کلمه منتخب از واژههای رایج در زبان ترکی آذری را به صورت تک کلمه سه بار تکرار کردند. نتایج تحقیق نشان میدهد که هر سه پارامتر زمانی به عنوان سرنخهای بالقوه در ایجاد تمایز همخوانهای سایشی واکدار و بیواک این زبان محسوب میشوند. نتایج مرتبط با همخوانهای انسدادی نیز حاکی از آن است که تنها دو پارامتر طول واکه و طول واک را میتوان در تمایز واکداری همخوانهای انسدادی زبان ترکی درنظر گرفت. نتایج حاصل برای طول بست این همخوانها ثابت کرد که اختلاف معناداری بین طول بست انسدادیهای واکدار و بیواک وجود ندارد و این پارامتر را نمیتوان یک سرنخ تمایزدهنده واکداری در انسدادیهای زبان ترکی آذری برشمرد.  

Keywords: Acoustic phonology, Obstruent consonants, Turkish language, Temporal parameters, Voicing, آواشناسی صوت شناختی, همخوان های گرفته, زبان ترکی, پارامترهای زمان بنیان, واک داری.