مظفر شریفی - استاد/ دانشگاه تربیت مدرس
صفیه فخاری - دانشگاه تربیت مدرس

کتان سفید با نام علمی (Linum album L.)، حاوی ترکیب دارویی پودوفیلوتوکسین می باشد که به عنوان پیش ساز داروهای ضد سرطان etoposide، teniposide و etophose استفاده می شود. کشت سلولی منبع مهمی جهت تولید پودوفیلوتوکسین می باشد. راهکارهای متعددی از جمله تیمار با الیسیتورها برای افزایش تولید متابولیتهای ثانوی در سیستم کشت سلولی مشخص شده اند که شامل غلظت الیستور، طول زمان تحریک و نوع محیط کشت می باشد. این عوامل با تاثیر بر مسیرهای انتقال سیگنال، منجر به تغییر در تنظیم بیان ژنها و در نهایت تولید متابولیتها به عنوان پاسخ دفاعی در برابر تنش ایجاد شده می باشند. در این مطالعه تاثیر متیل جاسمونات بر میزان تولید پودوفیلوتوکسین در دوره زمانی ۱، ۶، ۱۲، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت در کشت سلولی بررسی شد. با توجه به نتایج تفاوت معنی داری بین رشد سلولهای تیمار شده نسبت به شاهد، در زمانهای مختلف مشاهده نمی شود اما تولید پودوفیلوتوکسین تحت تاثیر متیل جاسمونات با گذشت زمان روند افزایشی داشت و پس از ۴۸ ساعت به ۳۲/۰ میلی گرم در گرم وزن خشک رسید. برای درک عملکرد متیل جاسمونات بر مسیر بیوسنتز پودوفیلوتوکسین فعالیت آنزیم PAL بررسی شد. فعالیت این آنزیم ۶ ساعت پس از تیمار افزایش یافت. در این مطالعه تغییرات محتوی پودوفیلوتوکسین با تغییرات الگوی فعالیت آنزیم PAL متناسب بود.

پودوفیلوتوکسین, کتان سفید, کشت سلول, متیل جاسمونات