غلامحسن رنجبر - استادیار پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
ولی سلطانی گردفرامرزی - محقق مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

به منظور تعیین تاثیر شوری آب آبیاری و تراکم کوشیا (Kochia indica) بر میزان عملکرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و کوشیا یک مطالعه مزرعه­ای در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. تیمارها شامل سطوح شوری آب آبیاری: ۲ (شاهد)، ۶، ۱۰ و ۱۴ دسی­زیمنس بر متر و کاشت کوشیا با تراکم­های ۰/۰، ۲/۵، ۳/۳ و ۵/۰ بوته در متر مربع در روی ردیف­های سورگوم بود. نتایج نشان داد که عملکرد ماده خشک سورگوم با افزایش تراکم کوشیا در تمام سطوح شوری کاهش یافت. آستانه تحمل به شوری سورگوم بر اساس میزان ماده خشک تولیدی ۴/۱ دسی­زیمنس بر متر بود. افزایش هر واحد شوری بیشتر از میزان آستانه، باعث کاهش عملکرد ماده خشک به میزان ۵/۱۰% گردید. برخلاف سورگوم، عملکرد ماده خشک کوشیا تحت تاثیر سطوح شوری در هر دو سال قرار نگرفت. شوری آب آبیاری باعث کاهش ارتفاع سورگوم و کوشیا در هر دو سال آزمایش گردید. بر اساس متوسط دو سال، در شوری­های آب آبیاری ۲، ۶، ۱۰ و ۱۴ دسی­زیمنس بر مترغلظت سدیم برگ کوشیا به ترتیب در حدود ۹۴/۴، ۸۸/۶، ۷۸/۷ و ۷۶/۸برابر بیشتر از غلظت سدیم برگ سورگوم بود. غلظت کلر برگ کوشیا در سال ۱۳۹۱ در شوری­های آب آبیاری ۲، ۶، ۱۰ و ۱۴ دسی­زیمنس بر متر به ترتیب در حدود ۲/۳،۲/۴، ۲/۰ و ۲/۲ برابر بیشتر از غلظت کلر برگ سورگوم بود. این میزان­ها در سال ۱۳۹۲ به ترتیب ۳/۶، ۲/۹، ۲/۵ و ۱/۹ برابر بود. غلظت کلسیم برگ کوشیا در سطوح شوری ۲، ۶، ۱۰ و ۱۴ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۲/۹،۳/۴، ۲/۴ و ۲/۷ برابر بیشتر از غلظت کلسیم برگ سورگوم بود. بطورکلی کوشیا می­تواند به عنوان یک گونه با توان رقابتی بالا، به شدت عملکرد گیاهان زراعی تابستانه از جمله سورگوم را در شرایط شور کاهش دهد. لذا توصیه می­شود کشت این گیاه به منظور تولید علوفه در اراضی غیر زراعی انجام گیرد.

آستانه تحمل به شوری, رقابت, سدیم, کلر, کلسیم