فریبا منصوری بیدکانی

در طول تاریخ هیچ دورهای را نمیتوان یافت که ایدئولوژی حاکم بر یک جامعه روی ذهن و اثر نویسندگان و شعرایآن دوره تاثیر نگذاشته باشد خواه موافق با آن ایدئولوژی یا مخالف با آن؛ همچنین هیچ شاعر و نویسندهای نبوده استمگر اینکه ایدئولوژی غالب بر فکر و ذهنش در آثارش متجلی شده و ساختار زبانی اش را تحت تاثیر قرار داده است. ازطرفی هم زبان و خصوصا ادبیات به عنوان یکی از نموده ای آن از بدون دردس رترین و بهترین وسایل برای انتقالایدئولوژی ها بوده است بنابراین یکی از مهم ترین و ساده ترین روش ها برای اثبات یا پی بردن به ایدئولوژی حاکم بر یکدوره از تاریخ یک ملت، ایدئولوژی یک نویسنده، عقاید یک جامعه یا نویسندگان آن، اندیشه و شیوه ی فکری آنها،مذهبشان و ...، بررسی ساختار زبانی آثار متعلق به آن دوره یا نویسنده است. مقاله حاضر از طریق بررسی ارتباط زبانو ایدئولوژی مولانا جلال الدین بلخی در مثنوی براساس لایه های واژگانی، نحوی و بلاغی که دکتر فتوحی در کتابسبک شناسی نظریه ها، رویکردها و روش ها برای زبان برشمرده است، مولوی را در زمره ی شاعرانی به حساب می آوردکه دیندار، خداشناس، عارف و فقیه اند و در اندیشه های آنان دیدگاه های فلسفی و کلامی نمایان است. در این پژوهشمولانا شخصی وحی گرا معرفی شده است که عقل را مهم ترین ابزار شناخت، سعادت و رسیدن به کمال می داند.

زبان، ایدئولوژی، ارتباط، مثنوی، مولانا