زریر سعیدی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
فرود صالحی

در این بررسی هفت لاین از توده بومی لوبیا چیتی لردگان (استان چهارمحال و بختیاری) که در شرایط مزرعه مقاومت نسبی به کنه تارتن لوبیا نشان دادند انتخاب و در شرایط گلخانه و مزرعه همراه با شاهدهای تلاش و محلی لردگان مورد مطالعه قرار گرفتند. در شرایط گلخانه تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در دو مرحله مقدماتی و نهایی و در سه تکرار انجام گرفت. مرحله مقدماتی شامل ۹ تیمار به ترتیب لاین های یک تا هفت، رقم تلاش و توده محلی لردگان بود. مرحله نهایی شامل ۶ تیمار به ترتیب لاین های یک تا چهار، رقم تلاش و توده محلی لردگان بود. آلوده سازی بوته ها در مرحله دو برگی انجام گرفت. برای آلوده سازی تعداد ۵ کنه ماده بالغ بارور ۳ الی ۵ روزه روی هر بوته قرار داده شد. آماربرداری برای بررسی تغییرات جمعیت کنه (تخم و مراحل فعال) دو و چهار هفته پس از آلوده سازی انجام گرفت.همچنین برای ارزیابی خسارت وارده توسط کنه مقیاسی از صفر (بدون خسارت) تا ۹ (مرگ گیاه) در نظر گرفته شد. برای بررسی مقاومت مزرعه ای، لاین ها و ارقام مورد نظر در شرایط آلودگی طبیعی در منطقه لردگان کاشته شدند و آماربرداری برای بررسی تغییرات جمعیت کنه، از زمان شروع آلودگی تا زمان برداشت لاین ها و به فاصله هر دو هفته یک بار صورت گرفت. نتایج نشان داد که لاین شماره ۱ جدا شده از توده محلی لوبیا چیتی لردگان نسبت به آفت مقاوم است. زیرا در این لاین میزان تخم ریزی و تولید مثل کنه و همچنین میزان خسارت وارده در مقایسه با سایر لاین ها و ارقام پایین تر می باشد. بنابراین جهت تولید انبوه و یا استفاده در برنامه های اصلاحی معرفی می گردد.  

کنه تارتن دونقطه ای (Tetranychus urticae), لوبیا چیتی, مقاومت