حسن رضادوست - دانشجوی دکتری، گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان ومواداولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
صمد نژادابراهیمی - استادیار، گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان ومواداولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سید رضا رسولی - دانشیار، گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان ومواداولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

متابولیت های ثانویه موجود در اسانس گل های بابونه به دلیل اثرات ضدالتهابی، آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده فراوانی میشود.  در این تحقیق به منظور ارزیابی فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی اسانس گلهای گیاه بابونهMatricaria chamomilla L. ، گل های گیاه از مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی تهران برداشت و پس از تطبیق گیاه با نمونه های هرباریومی در بخش هرباریوم پژوهشکده کاملا خشک شدند. اسانس گیری به دو روش متفاوت تقظیر با آب و روش فرا صوت انجام گرفت. مهمترین ترکیبات موثره اسانس ها با استفاده از دستگاه هایGC  و GC/MC ارزیابی گردید و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها نیز با استفاده از روش DPPH مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد، با بکارگیری همزمان تکنولوژی امواج فراصوت (درصد ۰.۱) و تقطیر با آب (درصد ۰.۰۵) اسانس این گیاه را با بازده بالاتر میتوان بدست آورد. در روش تقطیر با آب مهمترین ترکیبات ثانوی اسانس شامل: الفا - بیزابولن ۶۶.۰۸ درصد و کامازولن ۶.۴۶ درصد بدست آمد. در حالی که در روش کوپل شده با امواج فراصوت میزان الفا- بیزابولن تا دو برابر و کامازولن تا ۱۷.۲۳ درصد افزایش عملکرد داشت. در هر دو روش ترکیبات اصلی کامازولن و بیزابولول بهینه شناسایی و با استفاده از روش پیشنهادی به عنوان یک روش کاربردی  کارامد برای جداسازی مهمترین ترکیبات ثانوی دارویی اسانس از نمونه های بابونه تعیین گردید.

اسانس, امواج فراصوت, آنتی اکسیدان, بابونه, بیزابولول, تقطیر, کامازولن