نرگس دهقان - استادیار گروه معماری، مرکز تحقیقات افق های نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
فرزانه اکرمی - کارشناسی ارشد، گروه معماری، مرکز تحقیقات افق های نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
عباس ملکی - کارشناسی ارشد، گروه معماری، مرکز تحقیقات افق های نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

بیان مساله: با توجه به مسئله بحران انرژی در قرن حاضر و جایگاه حفظ محیط زیست و از آنجا که بخش مهمی از مصرف انرژی سالیانه کشورها، مربوط به بخش ساختمان است، در این راستا، صرفه جویی و یافتن راهکارهایی که بتواند مصرف انرژی سالیانه را در بخش ساختمان کاهش دهد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با توجه به سهم بسیار زیاد خانه در مصرف انرژی، عناصر کالبدی خانه، می توانند نقش به سزایی در کاهش مصرف انرژی داشته باشند. در این میان، عنصر نیمه باز ایوان، الگویی کارآمد از جهت کاربردی و اقلیمی مانند تعدیل دما و تامین شرایط آسایش حرارتی است. این عنصر از نظر معنایی فضای گذاری است که همراه با خود تجربیات بسیار متنوع و با ارزشی از درک فضایی و طبیعت را به همراه می آورد، که در معماری امروزی نقش آن بسیار کمرنگ شده است.سوال تحقیق: چگونه با بررسی رفتار حرارتی ایوان در خانه های سنتی اصفهان می توان به الگوی بهینه آن با هدف کاهش مصرف انرژی در مسکن معاصر دست یافت.اهداف تحقیق: با وجود سامانه های غیرفعال خورشیدی در خانه های قدیمی نسبت به خانه های امروزی، مقوله بهره وری انرژی در این خانه ها بیشتر مورد توجه است، از این رو جهت استفاده معماران از عناصر و تناسبات کالبدی خانه های سنتی، این مقاله درصدد یافتن الگوی بهینه ایوان در خانه های سنتی شهر اصفهان از نظر صرفه-جویی در مصرف انرژی و بازخوانی در مسکن معاصر است.روش تحقیق: در این مقاله الگوهای متفاوت ایوان در خانه های سنتی اصفهان شناسایی شد و الگوهای رایج به دست آمد، بعد از اعتبارسنجی نرم افزار دیزاین بیلدر با نمونه واقعی با کمک روش شبیه سازی، نتایج حاصل از شبیه سازی ها با یکدیگر مقایسه شد.مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: نتایج حاکی از آن است که الگوی کارآمدتر در میان سایر الگوها از لحاظ بهینه سازی مصرف انرژی به ترتیب الگوی ایوان خانه دهدشتی و الگوی خانه دکتر اعلم می باشد. از آنجاکه خانه دهدشتی در تابستان بیشتر مقرون به صرفه است و بار سرمایشی در اصفهان نسبت به زمستان مهمتر است، می توان نتیجه گرفت الگوی خانه دهدشتی الگوی بهینه تر ایوان است. در این مقاله، ایوان بهینه در مقابل اتاق های سه دری در طرفین بنا قرار دارد و ازطریق راهرویی حائل (فضای کنترل نشده) به اتاق و تالار مرتبط است، این در حالیست که طول راهرو نیمی از طول تالار را می پوشاند. همچنین به علت بهینه تر بودن مصرف انرژی در الگوی ایوان دار این خانه نسبت به الگوی بدون ایوان، این مساله اهمیت استفاده از ایوان در نمای جنوبی خانه های معاصر اصفهان را نشان می دهد.

ایوان, بهینه سازی, مصرف انرژی, خانه های سنتی اصفهان, اقلیم گرم و خشک