طاهره محسنی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران
فرشته افتخاری - طلبه سطح سه مجتمع علوم اسلامی کوثر تهران

جهان هستی سراسر هوش و شعور و ادراک است و تمامی موجودات هستی نسبت به خداوند متعال مراتبی از معرفت و شناخت ر ا دارا هستند. و با توجه به بهره ای که از وجود بردند معرفت ان ها نیز متفاوت و دارای شدت و ضعف است. ایاتی که بیان کننده حمد و تسبیح عالم هستی، سخنوری اگاهانه حیوانات، حشر حیوانات و... است به خوبی این ادعا را تایی می کند و تبلور این معرفت را می توان در ان ها مشاهده نمود. همچنین روایات ائمه معصومین علیهم السلام بر این موضوع تاکیید دارد که تسبیح، حمد و سجده اشیاء عالم حقیقی عالمانه و از روی معرفت به پروردگار خویش و با زبان قال است

تسبیح، حمد، معرفت موجودات