علیرضا عمو بیگی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
داریوش حیاتی - دانشیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

ارزیابی اثرات اجتماعی، فرایند ارزیابی یا برآورد پیامدهای اجتماعی است که احتمالا در اثر اجرای یک پروژهی توسعه و یا خطمشی ویژه در سطح ملی و استانی به وقوع میپیوندد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات اجتماعی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری حوزه غرب شیراز (زیرحوزه بنرود زنگنه) از دیدگاه ذینفعان و ارائه راهکارهایی بهمنظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبه مذکور، با اتخاذ روشهای کمی و کیفی و با استفاده از پیمایش و مصاحبههای نیمهساختارمند اجرا شده است. نمونههای قسمت کمی این پژوهش شامل ۲۶۸ نفر از اعضای شرکتهای تعاونی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری بودند که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری طبقهبندی شده تصادفی استفاده گردید. در قسمت کیفی پژوهش حاضر، عوامل داخلی و خارجی موثر بر طرح از دیدگاه بهرهبرداران و با استفاده از تحلیل SWOT مورد بازشناسی و طبقهبندی قرار گرفت. نمونه های قسمت کیفی این پژوهش شامل ۲۰ نفر از اعضای شرکتهای تعاونی طرح جامع بودند. یافته های قسمت کمی پژوهش نشان داد که از دیدگاه بهرهبرداران، طرح مذکور بر شاخصهای اجتماعی توسعه انسانی و شاخص حقوقی مربوط به اراضی منطقه تاثیرگذار و بر مسائل جمعیتشناختی بدون تاثیر بوده است. تحلیل درونی طرح از دیدگاه بهرهبرداران نشان داد که همسویی اهداف طرح با منافع مردم روستاییاز مهمترین نقاط قوت اجتماعی طرح و عدم نظارت و کنترل کافی بر حسن اجرای قوانین از مهمترین نقاط ضعف اجتماعی طرح بودهاند. همچنین تحلیل محیطی طرح از دیدگاه بهرهبرداران نشان داد که وجود شرکتهای تعاونی طرح جامع و مشارکت اعضای شرکتهای تعاونی از مهمترین فرصتها و تغییر نگرشها نسبت به طرح در نتیجه تغییر مدیران از مهمترین تهدیدهای اجتماعی طرح بودهاند. در پایان نیز بهمنظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبههای اجتماعی، راهکارهایی ارائه شده است.

ارزیابی اثرات اجتماعی, طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری, دیدگاه بهرهبرداران, تحلیل SWOT