فریدون عبدی - کارشناسی ارشد و مدرس دانشگاه امام علی (ع)، تهران، ایران

هشت سال دفاع مقدس یادآور حضور و نقش آفرینی فعال مردم ایران است که به دفاع از کشور و انقلاب برخاسته بودند. با نیم نگاهی به تحولات بنیادین در حیات دفاع مقدس و ارزیابی آن در معادلات جهان می توان دریافت ظلم ستیزی، استعمار ستیزی، استقلال خواهی، احیای هویت دینی و ارزش های انقلابی مردم ایران، مرهون افکار و عملکرد شهیدان، جانبازان، آزادگان و رزمندگانی است که از این ارزش ها دفاع کردند. آنچه مهم است تداوم ارزش های دوران دفاع مقدس است که از آن به عنوان الگویی برای اداره و مدیریت شرایط بحرانی می توان استفاده کرد. یکی از راه های بهره گیری از این الگوهای رفتاری و سبک زندگی، ضبط و ثبت آن برای انتقال به نسل های آینده است. آنان ابتدا باید بدانند چه شرایطی وجود داشته، در آن بستر و فضا چه اتفاقاتی رخ داده و عملکردها چه بوده است تا بتوانند از آن به عنوان الگو استفاده کنند. پس علاوه بر وظیفه تاریخ نگارانه، تاریخ شفاهی در انتقال ارزش ها نقشی اساسی دارد و کارکرد اخلاقی و ارزشی پیدا می کند. در این مقاله، انتظارات آیت الله خامنه ای از پژوهشگران تاریخ شفاهی با توجه به سخنرانی های ایشان بررسی می شوند که ازنظر هدف کاربردی است و ازنظر شیوه گرد آوری اطلاعات، کیفی و برای گردآوری آن از روش «رویش نظریه» استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند مواردی مانند صفای باطن، نیت پاک، حق طلبی در پژوهش، انجام تحقیق پارسایانه بی عوض، بهره گیری از اسناد و مدارک معتبر، توجه به اخلاق پژوهشی، برخورداری از روحیه پژوهشی، تمرکز بر نیازسنجی در پژوهش، داشتن راهبرد و توجه به مفیدبودن کار تحقیقاتی و انجام دادن کار تحقیق به صورت درست، کامل و محکم ازجمله ویژگی های مورد انتظار ایشان برای پژوهشگران تاریخ شفاهی دفاع مقدس است.

تاریخ شفاهی, دفاع مقدس, آیت الله خامنه ای, انتظارات