فریبا جعفری - Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.

فیدبک (بازخورد) یکی از اجزای اساسی یادگیری و آموزش (به ویزه آموزش بالینی) است. در علوم مختلف از لحاظ تاریخی پیشینه طولانی دارد و در نوشته های بقراط و دیگر پزشکان معروف یونان مورد بحث قرار گرفته است. در حوزه آموزش پزشکی تعریف مورد توافق همگانی از بازخورد وجود ندارد. سه مفهوم در این خصوص وجود دارد، تعریف بازخورد به عنوان اطلاعات، واکنش در برگیرنده اطلاعات و چرخه ای که مشتمل بر هر دو بخش اطلاعات و واکنش است. با این وجود در اکثر متون آموزش پزشکی و علوم اجتماعی بازخورد معمولا تنها به عنوان اطلاعات در نظر گرفته می شود. بازخورد یک نقد عینی و آگاهانه و بدون قضاوت از عملکرد فراگیرنده است که با هدف بهبود مهارت های بالینی و به دو صورت تقویت کننده و اصلاح کننده صورت می گیرد. امروزه صاحب نظران معتقدند یک مربی اثربخش لازم است به طور منظم و مداوم بازخورد ارائه دهد. در واقع بازخورد نظرات و دیدگاه هایی است که پیرامون موضوعی خاص مطرح می شود. فراگیرنده می تواند از این نظرات در جهت بهبود کار خود بهره گیرد. با بازخورد، مشارکت دانشجو در فرایند یادگیری تسهیل می شود. دریافت بازخورد تجربه یادگیری و انگیزه یادگیرنده را تقویت کرده و فاصله بین عملکرد واقعی و عملکرد مطلوب را کاهش می دهد. بازخورد مناسب یادگیرنده را از میزان پیشرفتش و نیازهای یادگیری برای بهبود عملکردش آگاه می کند. در آموزش کادر بهداشتی درمانی، بازخورد به معنی اطلاعات ویژه در خصوص مقایسه عملکرد مشاهده شده فرد و عملکرد استاندارد است و با هدف بهبود عملکرد ارایه می شود. بازخورد می تواند رسمی یا غیررسمی، کلامی، شفاهی یا نوشتاری باشد و بدین سبب بخش جدایی ناپذیر فرایند یادگیری است.بازخورد می بایست به فراگیرنده کمک کند تا به سه سوال زیر پاسخ دهد: چه چیزی را می خواهم کسب کنم؟ تا کنون چقدر پیشرفت کرده ام؟ مرحله بعدی چه باید بکنم؟ بازخورد را در چهار سطح دسته بندی کرده اند که در مورد برخی تکالیف می تواند بر یکدیگر تاثیرگذار باشند: بازخورد مرتبط با تکلیف، بازخورد مرتبط با فرایند و خود تنظیمی؛ که هر سه سطح منجر به پیشرفت مثبت در جهت فهم عمیق تر می شود. سطح چهارم بازخورد، بازخورد به خود (در رابطه با خود) است که گاهی می تواند اثر منفی بر روی یادگیری داشته باشد، بطورمثال این که فرد به خود بگوید تو در انجام این کار چندان خوب نیستی که می تواند منجر به ذهنیت ثابت در فرد بشود. در بازخورد اطلاعاتی دریافت می کنیم که به ما کمک می کند تا پاسخ بعدی مان را شکل دهیم. در آموزش عالی، فقط دانستن این اطلاعات در مورد عملکرد فرد برای بازخورد موثر کافی نیست بلکه وجود انگیزه و داشتن موقعیت و فرصت برای فهمیدن نظرات و به کارگیری آن در بهبود عملکرد هم لازم است. در فرایند بازخورد در دانشگاه لایه های شناخت، عواطف و رفتار به صورت پررنگی دخیل هستند که فرایند را پیچیده تر می کنند لکن محور اساسی " تغییر در نتایج" متعاقب بازخورد، کماکان به قوت خود باقی است.  

Letter To Editor, Feedback, واژه نامه توصیفی, بازخورد