محمد علی آموزگار
مراحم آشنگرف
فریدون ملکزاده

میکروارگانیسم های نمک دوست نقش مهمی در تبدیل زیستی و یا پاکسازی زیستی ترکیبات سمی فلزی در محیط های طبیعی ایفاء می کنند و شناسایی سویه های تحمل پذیر به غلظت های بالای این ترکیبات مرحله نخست در استفاده از این میکروارگانسم ها در فرآیندهای پاکسازی زیستی است. در این راستا در یکسری آزمایش های غربالگری تعداد ۹۰ سویه باکتریایی از محیط های مختلف (خاک های شور یا پرشور، آب های شور یا پرشور و پساب کارخانه ها) در ایران جدا گردید. در میان این سویه ها ۴۹ سویه نمک دوست نسبی و ۴۱ سویه تحمل کننده نمک بودند. مقاومت ذاتی این سویه ها نسبت به اکسی آنیون سمی پتاسیم تلوریت تعیین شد. میزان مقاومت این سویه ها بین ۱/۰ تا ۱۶ میلی مولار بود. روش رقت در آگار برای تعیین تحمل پذیری این باکتری ها نسبت به آکسی آنیون سمی مورد استفاده قرار گرفت. حداقل غلظت مهار کننده رشد (MIC) برای این اکسی آنیون سمی در دمای ۳۴ درجه سانتیگراد و زمان گرماگذاری ۷ روز تعیین شد.براساس تعیین MIC، سویه CHW۱ (تحمل کننده نمک) و دو سویه QW۵ و QW۶ (نمک دوست نسبی) بالاترین مقاومت را نسبت به پتاسیم تلوریت نشان دادند که به ترتیب ۱۶، ۱۰ و ۱۲ میلی مولار بود.آثار شوری (w/v NaCl ۱، ۵، ۱۰ و ۱۵ درصد) و غلظت های مختلف نمک های سلنیوم (۵، ۱۰، ۲۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی مولار) روی سمیت تلوریت تعیین شد. با افزایش غلظت نمک سدیم کلراید از ۱ به ۱۰ درصد، میزان MIC تلوریت در سویه های نمک دوست نسبی QW۵ و QW۶ افزایش یافت در حالی که در سویه تحمل کننده CHW۱ میزان MIC کاهش یافت.هنگامی که پتاسیم تلوریت در ترکیب با سدیم سلنیت استفاده شد، در سویه های نمک دوست نسبی QW۵ و QW۶ میزان MIC تلوریت افزایش یافته در حالی که در سویه تحمل کننده CHW۱ میزان MIC تلوریت به شدت کاهش پیدا کرد.

آکسی آنیون, پاکسازی زیستی, تلوریت, سلنیت, نمک دوست