سلمان سعیدی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی حفاری و بهره برداری نفت
رضا افشون - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی حفاری و بهره برداری نفت
حسین جلالی فر - دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

امروزه مسئلهای که اغلب کارشناسان جامعه جهانی نفت بر آن توافق نظر دارند این است که بیشتر مخازن هیدروکربوری در جهان از جمله ایران در دوره انتهایی تخلیه خود قرار دارند و دستیابی به مخازن حفاری نشده جدید وتولید بیشتر از مخازن موجود نیازمند استفاده از روشها و تجهیزات جدید می باشد. کاهش آسیب سازند، جلوگیری از گیر کردن لوله های حفاری، حفاری در مخازن شکافدار و افزایش نرخ نفوذ و افزایش عمر مته از جمله مهمترین مزایایاستفاده از حفاری زیر فشار تعادلی می باشند. البته هنگام استفاده از این روش ممکن است پدیده تخریب و ریزش دیواره چاه به علت نفوذ سیال مخزن به داخل چاه و غلبه بر ستون هیدرواستاتیک گل حفاری، رخ دهد. بنابراین تکنولوژی حفاری زیر فشار تعادلیUBD (Under Balance Drilling) بایستی با در نظر گرفتن شرایط تنشهای محیطی وخواص ژئومکانیکی سنگ و همچنین محاسبه شرایط هیدرولیکی گل حفاری، در نظر گرفته شود. در این مقاله امکان استفاده از حفاری زیر فشار تعادلی با توجه به پایداری دیواره چاه در یکی از مخازن نفتی جنوب ایران در بخش آسماری در دوحالت عمودی و افقی با استفاده از مدلسازی عددی( نرم افزارFLAC مورد بررسی قرار گرفته است. سازند آسماری در چاه مورد بررسی شامل چهار لایه کربنات، کربنات مارل، ماسه سنگ و شیل است که برای تحلیل دو بعدی با توجه به در نظرگرفتن ضخامت لایه ها، در لایه کربنات دو مقطع و در بقیه لایه ها هر کدام یک مقطع در نظر گرفته شد و برای هرمقطع حدود مجاز فشارگل برای اجرای حفاری زیر تعادلی بدون ریزش دیواره چاه، بدست آمده و با مقدار تجربی آن در حفاری فراتعادلی مقایسه شده است. و نهایتا حد بهینه فشار گل طوری تعیین شد که پایداری دیواره چاه حفظ شود

حفاری زیر فشار تعادلی- تحلیل پایداری - وزن گل - مدلسازی عددی- سازند آسماری