ساره شفیعی فر - کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
احمد فرخیان فیروزی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
عطااله خادم الرسول - Ahvaz-Shahid Chamran University ofAhvaz

تخریب خاک در نتیجه شور و سدیمی شدن یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. برای حل این مشکل، آبشویی نمک های تجمع یافته در این خاک ها ضروری است. در این پژوهش، کارایی مدل HYDRUS-۱D در پیش بینی روند شوری زدایی در خاک شور و سدیمی واقع در شمال اهواز بررسی شد. آبشویی به روش منقطع شامل تیمار دارای ماده اصلاح کننده (اسید سولفوریک) و تیمار بدون ماده اصلاح کننده و چهار تیمار عمق آب آبشویی شامل ۲۵، ۵۰ ، ۷۵ و ۱۰۰ سانتی متر آب در چهار تکرار در کرت های ۱ ۱ متر مربع صورت پذیرفت. منحنی های شوری خاک پس از هر مرحله آبشویی رسم گردید. ویژگی های هیدرولیکی خاک براساس خصوصیات زودیافت اندازه گیری شده با استفاده از برنامه Rosseta برآورد شد. پارامترهای هیدرولیکی و همچنین مقدار شوری اندازه گیری شده نیمرخ خاک به عنوان ورودی برنامه HYDRUS-۱D استفاده شدند و تغییرات شوری نیمرخ خاک طی دوره های مختلف آبشویی به روش حل معکوس برآورد شد. نتایج نشان داد خاک های تیمار شده با ماده اصلاح کننده EC متفاوتی نسبت به شاهد داشتند اما این تفاوت چشمگیری نبود زیرا گچ و آهک موجود در خاک های مورد مطالعه کلسیم مورد نیاز برای اصلاح را تامین کرده بودند. بهترین برآورد انتقال املاح مربوط به اعماق کمتر از ۱۰۰ سانتی متری خاک و دورهای اول و دوم آبشویی بود. بطور کلی نتایج حاصل از شبیه سازی انتقال نشان داد مدل HYDRUS-۱D برآورد مناسبی از شوری خاک دارد. بنابراین می توان مدل HYDRUS-۱D را به عنوان ابزاری مناسب برای پیش بینی انتقال املاح در خاک های شور و سدیمی معرفی کرد.

مدل, آبشویی, شوری, خوزستان, Hydrus-۱D