ساغر چاخرلو - گروه علوم خاک ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز
علی اصغر جعفرزاده - گروه علوم خاک ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز
عباس احمدی - گروه علوم خاک ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز
بختیار فیضی زاده - گروه سنجش از دور و GIS ، دانشگاه تبریز
فرزین شهبازی - گروه علوم خاک ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز

فرسایش بادی خاک زمانی رخ می­دهد که سرعت باد از آستانه فرسایش خاک بیشترشده و سطح خاک با گیاهان یا باقیمانده آن­ها، ناهمواری­های سطح و یا موانع دیگر حفاظت نشده باشد. همچنین فرسایش­پذیری بادی یکی از مهمترین پارامترهای تعیین­کننده فرسایش بادی تحت شرایط آب و هوایی معین می­باشد. هدف اصلی این تحقیق تهیه نقشه فرسایش­پذیری بادی خاک از طریق ارتباط تجربی بین تصاویر ماهواره­ای و ویژگی های فیزیکو شیمیایی در سواحل شرقی دریاچه ارومیه می­باشد. برای این تحقیق نمونه­برداری خاک در ۱۵۳ نقطه سه لایه ارتفاعی (۱۲۷۱-۱۲۷۳، ۱۲۷۳-۱۲۷۵و ۱۲۷۵-۱۲۷۸متر ارتفاع از سطح دریا) انجام و از ۴ روش نظارت شده مانند حداقل فاصله، حداکثر احتمال، شبکه عصبی مصنوعی(ANN) و ماشین بردار پشتیبان(SVM) درطبقه­بندی و نقشه­برداری از فرسایش­پذیری استفاده شد. ویژگی­های فیزیکوشیمیایی نمونه­های خاک نیز اندازه­گیری و ۲۶ نمونه از آن­ها بصورت تصادفی جهت بررسی فرسایش­پذیری بادی در تونل باد انتخاب گردید. نتایج حاصله از آزمایش­های تونل­باد با ارتفاع ۲۰ سانتیمتراز کف تونل، بیانگر فرسایش­پذیری بادی میانگین ((g m-۲  min-۱)/(m s-۱)) ۹۲/۲ است. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که از بین ویژگی­های فیزیکو شیمیایی خاک­ها، جزء فرسایش­پذیر مهمترین ویژگی خاک است که در تخمین فرسایش­پذیری مورد استفاده قرار می­گیرد و با فرسایش­پذیری بادی خاک همبستگی مثبت دارد. میانگین وزن قطر خاکدانه­ها با فرسایش­پذیری خاک همبستگی منفی معنی­داری داشته و هیچ رابطه­ای بین ویژگی­های شیمیایی خاک و فرسایش­پذیری یافت نشد. از ۴ روش طبقه­بندی نظارت شده، شبکه عصبی مصنوعی قابلیت بالاتری درطبقه­بندی و نقشه­برداری فرسایش­پذیری داشته ودر نهایت نتایج نشان داد که دقت کلی طبقه­بندی۱/۵۷ ٪ می باشد.

تونل باد, ویژگی های فیزیکو شیمیایی, دریاچه ارومیه, نقشه برداری رقومی, فرسایش پذیری خاک