عباس شهدی کومله - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
سیدرضا سیدی - کارشناس مرکز بین المللی برنج آسیای مرکزی و غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
مریم فروغی - کارشناس مرکز بین المللی برنج آسیای مرکزی و غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

کودهای دامی به عنوان جایگزین مناسب کودهای شیمیایی ضمن تامین عناصر غذایی گیاه به پایداری اکوسیستم های زراعی کمک می نمایند. هدف این مطالعه بررسی تاثیر کاربرد منابع و سطوح مختلف کودهای آلی بر ویژگی های شیمیایی خاک شالیزار بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت طی سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کودهای مرغی (۲/۵، ۵ و ۱۰ تن در هکتار)، گاوی (۵، ۱۰ و ۲۰ تن در هکتار) و گوسفندی (۱۰، ۲۰ و ۴۰ تن در هکتار) در نظر گرفته شد. طبق نتایج، مصرف ۴۰ تن در هکتار کود گوسفندی موجب افزایش هدایت الکتریکی به میزان ۰/۴۱ دسی زیمنس بر متر، نیتروژن کل و کربن آلی به ترتیب به میزان ۰/۱۴ و ۳ درصد و مصرف ۲۰ تن در هکتار کود گاوی موجب افزایش فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک به ترتیب به میزان ۸/۶ و ۱۷۳/۲ میلی گرم در کیلوگرم نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین، بیشترین میزان جذب نیتروژن (۴۸/۶ کیلوگرم در هکتار) و فسفر دانه (۳۳/۱ کیلوگرم در هکتار) و پتاسیم کاه (۷۸ کیلوگرم در هکتار) رقم گیلانه و بیشترین میزان جذب نیتروژن (۴۴/۹ کیلوگرم در هکتار) و فسفر دانه (۲۹/۶ کیلوگرم در هکتار) و پتاسیم کاه (۷۵/۹ کیلوگرم در هکتار) رقم هاشمی از مصرف ۲۰ تن در هکتار کود گاوی حاصل شد. طبق نتایج حاصله، مصرف ۲۰ تن در هکتار کود گاوی به دلیل بهبود حاصلخیزی خاک، نسبت جبران ۸۰ درصدی عملکرد شلتوک نسبت به تیمار مصرف کودهای شیمیایی در کشت ارقام هاشمی و گیلانه و تولید محصول سالم توصیه می شود.

پتاسیم, نیتروژن, فسفر, کود گاوی, کود مرغی