اثرات کوتاه مدت مدیریت شخم و بقایای گیاهی با آیش پنبه بر روی عملکرد دانه و کیفیت گندم

عملکرد دانه و کیفیت گندم زمستانه تحت تاثیر چندین فاکتور قرار می گیرد و مدیریت زراعتی نقش بسیار مهمی در این میان ایفا می کند. یک آزمایش میدانی ۳ ساله (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶) در دیابکیر، منطقه ای در جنوب شرق آنتالیای ترکیه به منظور ارزیابی اثرات فوری سیستم های مدیریت شخم و بقایای گیاهی بعد از کشت پنبه بر روی عملکرد دانه و کیفیت آن (وزن هزار دانه، وزن آزمایشی، محتوی پروتئین و رسوب مینی گندم دوروم و همبستگی های میان این پارامترها انجام شد. طرح اسپلیت پلات با سه تکرار مورد استفاده قرار گرفت که در آن دو تیمار مدیریت بقایای گیاهی (جمع آوری و خارج کردن شلتوک ذرت از کرت ها و خرد کردن و باقی گذارن شلتوک در پلات ها) پلات های اصلی بودند و شش تیمار ترکیبی شخم و روش های کاشت گندم (شخم با گاواهن خیش پهن+ کولتیواتور+ بذر پاشی دستی+ کواتیواتور به صورت شخم سنتی، شخم با گاوآهن خیش پهن+ کولتیواتور+ دریل به صورت شخم سنتی، شخم چیزل+ کولتیواتور+ دریل به صورت شخم عمودی، دو مرحله چنگگ دیسکی+ دیریل به صورت شخم حداقل، تیلر روتاری (دوار)+ دریل به صورت شخم حداقل، و کشت پشته ای بدون شخم پلات های فرعی بودند. تاثیرات مدیریت بقایای گیاهی پنبه بر عملکرد دانه، SDS, PC, TW مینی کافی نبود. با این حال، (SRem(۵۱/۲۱g دارای TGW بالاتری از (SLev(۵۰/۶۳g) بود. تیمارهای ترکیبی روش کشت گندم و شخم دارای اثرات معناداری بر عملکرد دانه، TGW و TW بودند. با این حال به طور معناداری بر PC و SDS اثرگذار نبودند. شخم سنتی با تیمار بذرپاشی دستی کم ترین عملکرد بذر گندم را نشان داد و این در حالی بود که هیچ گونه اثرات معناداری در عملکرد دانه میان پنج تیمار شخم مشاهده نشد (عملکردهای متغیر از ۵/۶۷۱ تا ۵/۸۱۹ Mg در هکتار). علی رغم آبیاری های مکمل، تغییرات شرایط آب و هوایی به خصوص مقدار و توزیع بارندگی طی فصل رشد دارای همبستگی مثبت معنادار با پارامترهای کیفیت و عملکرد بودند. عملکرد دانه نیز همبستگی مثبت با tgw داشت. با این حال هیچ گونه رابطه ای با دیگر پارامترهای کیفیت دانه نداشت. به طور خلاصه، یافته ها حاکی از آن است که شخم سنتی با بذرپاشی دستی در افزایش عملکرد دانه گندم در مقایسه با دیگر ۵ تیمار شخم با کشت ردیفی اثر اندکی دارد در حالی که مدیریت شلتوک های قبلی پنبه دارای تاثیر بر کیفیت و عملکرد گندم به جز TGW است.

کلیدواژه ها:

خاک ورزی ، مدیریت پسماند ، گندم ، کیفیت دانه ، بازده