مسعود جمالی قهدریجانی - گروه گیاه پزشکی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
اسماعیل محمودی - گروه گیاه پزشکی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
ابراهیم سلیمان نژاد - گروه گیاه پزشکی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
علیرضا جلالی زند - گروه گیاه پزشکی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

چکیدهتیپس پیاز (Thrips tabaci) یکی از آفات مهم پیاز می­باشد که به دلیل نرخ باروری بالا و سرعت رشد زیاد، سریعا در برابر سموم شیمیایی مقاوم می ­شود، لذا مدیریت تلفیقی و استفاده از روش ­های زراعی بهترین راهکار برای کنترل این آفت و جلوگیری از پیدایش جمعیت های مقاوم آن می­ باشد. این پژوهش با هدف استفاده از عناصر غذایی و دور آبیاری در کاهش جمعیت و خسارت تریپس پیاز به صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل دور آبیاری (هر چهار، هشت و ۱۲ روز یکبار) و عناصر غذایی (سیلیسیم، پتاسیم، کلسیم و بدون کود) روی بوته­ های چهار برگی پیاز رقم زرگان اعمال شدند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای مختلف و دور آبیاری دارای اثر معنی ­داری بر جمعیت و میزان آسیب وارد شده به سطح برگ داشت. به طوری که کمترین میانگین جمعیت تریپس در تیمار کوددهی با سیلیس (۳۷/۱۳ عدد) و بیشترین جمعیت تریپس در بوته ­های شاهد (بدون کود) با میانگین ۶۸/۴۰ عدد در هر بوته مشاهده شد. همچنین بیشترین آسیب وارده به سطح برگ در تیمار ۱۲ روز یکبار آبیاری (با میانگین ۷/۴۲ درصد) و کمترین آسیب در تیمار چهار روز یکبار آبیاری و کود سیلیس با میانگین ۵/۲۷ درصد مشاهده شد. با توجه به این نتایج می ­توان با مدیریت میزان آبیاری و کاربرد عناصر غذایی بویژه عناصری مانند سیلیس و کلسیم که باعث استحکام بافت های گیاهی می شوند، جمعیت تریپس پیاز و میزان خسارت آن روی برگ را کاهش داد.

واژه ­های کلیدی: مدیریت تلفیقی آفات, کنترل غیرشیمیایی, سیلیس, کلسیم, خسارت