علیرضا ارجمندی نژاد - دانشجوی دکتری/گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
سلطان رون - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
علیرضا صبوری - عضو هیات علمی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
آزاده فرازمند - استادیار بخش تحقیقات جانورشناسی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران، ایران
احسان رخشانی - عضو هیات علمی/ گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

کنه های خانواده Phytoseiidae از مهمترین دشمنان طبیعی کنه های آفت و حشرات ریز از جمله تریپس و سفیدبالک روی محصولات کشاورزی و گیاهان خودرو هستند. چندین گونه از آنها به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک برای کنترل آفات گیاهی در محیط های باز و گلخانه ها در سراسر دنیا استفاده می شوند. به منظور بررسی تنوع زیستی کنه های خانواده Phytoseiidae منطقه سیستان در باغ های انگور (بوم نظام کشاورزی) و درختان گز خودرو (بوم نظام طبیعی)، مطالعه ای طی سال ۱۳۹۸ اجرا شد. نمونه ها به روش تصادفی و در حجم و فواصل مساوی از درختان انگور و گز سه شهرستان زهک، جزینک و نیمروز در فصول مختلف سال به دست آمد. در این بررسی، ۱۹۳ نمونه شامل هشت گونه متعلق به چهار جنس جمع آوری و شناسایی شدند که در بین آنها یک گونه برای دنیا و هشت گونه برای نخستین بار از استان سیستان و بلوچستان گزارش شدند. شاخص های تنوع زیستی بر مبنای فراوانی گونه ها، با استفاده از فرمول های متداول و نرم افزار Ecological Methodology برآورد و با نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گونه های (۳۶ درصد) Neoseiulus barkeri، (۱۷ درصد) paspalivorua Neoseiulus و (۱۶ درصد) Amblyseius rademacheri به ترتیب بیشترین فراوانی نسبی را در باغ های انگور و گونه ی Paragigagnathus sistaniensis بیشترین فراوانی (۷۷ درصد) را روی درختان گز داشتند. نتایج تجزیه واریانس بیانگر آن است که عامل فصل و همچنین اثر متقابل بین فصل و زیستگاه اختلاف معنی داری نداشته، اما مقدار شاخص های تنوع در دو زیستگاه مورد مطالعه (انگور و گز) تفاوت معنی داری نشان می دهد.

شاخص های تنوع زیستی, Phytoseiidae, کنه های شکارگر, سیستان و بلوچستان, ایران