پریسا منظری - کارشناس ارشد بیابانزدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - استادیار گروه مرتع و آبخیز، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفها

استقرار گیاهان در پروژه‌های بیابانزدایی با چالشهای متعددی روبروست. کمبود بارش، رطوبت نسبی هوا و همچنین رطوبت قابل دسترس، دمای بالا و تبخیر زیاد و وزش بادهای سهمگین از جمله عواملی هستند که رشد و استقرار گیاهان در بیابانها را با محدودیت مواجه می‌نمایند. با توجه به محدودیت کمی و کیفی منابع آبی در استقرار گیاهان مناطق بیابانی، انتخاب روش مناسب آبیاری گیاهان دارای اهمیت زیادی است و باید این انتخاب آگاهانه و با دقت تمام انجام گیرد. انتخاب سیستم آبیاری مناسب جهت استقرار نهالها در پروژه های بیابانزدایی به عواملی همچون شرایط اقلیمی، نیروی کارگر، بودجه، نوع گیاهان کاشته شده و غیره بستگی دارد. در این مقاله به سیستم های آبیاری گیاهان که در گذشته و در حال حاضر در پروژه های بیابانزدایی در اقصی نقاط جهان استفاده شده است، اشاره شده و نقاط ضعف و قوت این روشها با یکدیگر مقایسه گردیده اند. سیستم های آبیاری مورد بررسی در این مقاله عبارتند ازروش آبیاری لوله‌های منفذدار، لوله‌های عمیق، آبیاری در حفاظهای درختی ، گلدانهای رسی دفن شده، آبیاری فتیله‌ای و کپسولهای منفذدار. این سیستم‌های آبیاری در مناطق بیابانی دنیا استفاده شده و نتایج خوبی به همراه داشته است اما برخی از این روشها در ایران هنوز آنچنان شناخته شده نیست و دارای پتانسیل قابل ملاحظه‌ای جهت کاربرد در شرایط بیابانهای ایران است.

سیستم آبیاری، بیابان، آب ، بیابانزدایی، رطوبت قابل دسترس