رضا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه شهرکرد
محمدحسن صالحی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهرکرد
فایز رئیسی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهرکرد

خاک های مراتع مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل چرای مفرط و ضعیف بودن پوشش گیاهی، معمولاً ماده آلی پایینی دارند. بنابراین، تبدیل مراتع فقیر به زمین های کشاورزی ممکن است تاثیر مثبت بر ویژگی های خاک از قبیل ماده آلی و پایداری ساختمان آن داشته باشد. هدف این مطالعه، ارزیابی تاثیر کشت و کار در مراتع تحت چرای مفرط بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه صفاشهر استان فارس بود. بدین منطور چهار کاربری شامل مرتع با پوشش گیاهی ضعیف، مرتعی که به مدت 17 سال به زمین کشاورزی تبدیل شده است، زمین کشاورزی که به مدت چهار سال به باغ سیب تبدیل شده و نیز باغ سیب قدیمی با قدمت 40 سال، انتخاب شد. نمونه برداری به صورت کاملاً تصادفی، از هر کاربری از دو عمق (20-0 و 50-20 سانتی متر) و در 5 تکرار انجام شد. اسیدیته تبادلی (pH)، قابلیت هدایت الکتریکی (EC)، بافت و اجزای آن، ماده آلی کل، ماده آلی هم اندازه شن یا ویژه (POM) و پایداری خاکدانه ها (MWD) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی مرتعی به سایر کاربری‌ها باعث افزایش معنی دار ماده آلی، پایداری خاکدانه ها و مقدار ماده آلی ویژه (POM) در هر دو عمق خاک شده است. همبستگی معنی دار MWD با ماده آلی بیانگر تأثیر مثبت کشت و کار بر ویژگی‌های کیفیت خاک در این منطقه است.

مناطق خشک و نیمه خشک، تغییر کاربری، ماده آلی، ماده آلی ویژه، پایداری خاکدانه ها