علیرضا میرسعیدی - اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان

با هدف بررسی عوامل موثر بر پدیده بیابان زایی و بروز پدیده گرد و غبار در شهر اصفهان از طرفی و کاهش آلودگی این شهر و ارائه راهکار به منظور کاهش و کنترل این عوامل از طرف دیگر، دو روش تولید گچ در استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. روش اول تولید گچ خاکی (سرخه) با استفاده از معادن گچ سطحی در شمال شرقی شهر اصفهان و روش دوم تولید گچ سنگ (سفید) از معادن گچ واقع در نزدیکی شهر کاشان می باشد. در روش اول، ماده معدنی که در عمق 83 -20 سانتی متری سطح خاک بوده و دارای خلوصی 36/36 درصد و وزن مخصوص ظاهری 1/1 گرم بر سانتی متر مکعب می باشد، از سطح زمین جمع آوری و به کوره های سنتی حمل و با روش های بسیار ابتدایی پخته شده و محصول با کیفیت و خلوص بسیار پایین تولید می گردد و محصول تولیدی، کاربرد بسیار محدودی در صنعت ساختمان سازی دارد. در روش دوم ماده معدنی که در عمق 100-0 متری زمین بوده و دارای خلوص 86 درصد و وزن مخصوص ظاهری 3/2 گرم بر سانتیمتر مکعب می باشد، به محل کارخانه های صنعتی پیشرفته، حمل و محصول با خلوص و کیفیت بالا تولید می گردد که کاربردهای بسیار وسیعی در صنعت ساختمان سازی، پزشکی و ... دارد. بر اساس نتایج بدست آمده، روش اول 785 برابر روش دوم، تخریب طبیعت، محیط زیست و پوشش گیاهی را در پی داشته است و عامل اصلی وقوع گرد و خاک در شهر اصفهان و ایجاد آلایندگی زیست محیطی در این شهر می باشد. از نظر ایجاد اشتغال و صرفه جویی در مصرف سوخت (بابت حمل و پخت ماده معدنی و محصول) و استقبال بخش تولید ساختمان در شهر اصفهان روش دوم (تولید گچ سنگ) مزیت های قابل توجهی در مقایسه با روش اول دارد. با عنایت به مراتب فوق، پیشنهاد می گردد، هرچه سریعتر نسبت به تعطیلی کامل و قاطع معادن و کوره های گچ خاکی در سطح استان اصفهان و سایر استانها اقدام و نیازهای موجود از طریق معادن گچ سنگ تامین گردد.

گچ، تخریب طبیعت، گچ سنگ، گچ خاکی، پدیده گرد و غبار و آلایندگی زیست محیطی