طاهره انصافی مقدم - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

از آنجایی که در منطقه وسیع حوضه مرکزی ایران تعداد ایستگاه های اقلیمی بسیار کم و در صورت وجود، دارای اطلاعات آماری محدودی می باشد با در اختیار داشتن عوامل ارتفاع ، عرض جغرافیایی و طول جغرافیایی، د رهر نقطه و با بکارگیری معادلات رگرسیون، م یتوان حدود عناصر اقلیمی بارش، دما و تبخیر را محاسبه کرد. در این پژوهش سعی شده است که با استفاده از تعدادی از عوامل اقلیمی که در میزان بارش، دما و تبخیر استان مرکزی دخالت دارند و با استعانت از داده های آماری ایستگاه های هواشناسی که در بر دارنده آمار دوره طولانی مدت می باشند و با استفاده از معادلات رگرسیون حدود بارش، دما و تبخیر را د رایستگاه های فاقد آمار پیوسته تخمین زد بدین منظور در ارتباط با عوامل جغرافیایی: ارتفاع ، عرض جغرافیایی و طول جغرافیایی، جدول ضرایب همبستگی بین عناصر بارش، دما و تبخیر محاسبه و تنظیم شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه عناصر اقلیمی با کمک گرفتن از روشهای اماری و عوامل اقلیمی موثر د رمقادیر دما، بارش و میزان تبخیر قابل محاسبه می باشد. پارامترهای اصلی ورودی، شامل : ارتفاع (E)، عرض جغرافیایی (L) و طول جغرافیایی (LO)، بارندگی (p)، درجه حرارت (T)، مقدار تبخیر از تشتک (E)، می باشند. داده های تبخیر واقعی ( تبخیر از تشتک)، از وزارت نیرو، و داده های دما و بارش، از ایستگاه های سینوپتیک سازمان هواشناسی اخذ شده و با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و Excel مورد تجزیه تحلیل و محاسبات آماری قرار گرفته اند. در استفاده از روش رگرسیون چند متغیره از آمار میانگین های ماهانه و سالانه دما، بارندگی، تشت تبخیر به عنوان متغیر تابع و از عوامل ارتفاع، عرض جغرافیایی، به عنوان متغیرهای مستقل استفاده شده است. سپس از طریق معادله رگرسیون، برآورد صحت مقادیر تبخیر برای ایستگاه های استان مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است؛ به طوری که با در اختیار داشتن هر یک از متغیرهای مستقل، میزان تبخیر قابل محاسبه است. نتایج حاصل از این روش، همخوانی نزدیکی با تبخیر اندازه گیری شده از تشت دارد و ضرایب همبستگی در حر یک درصد معنی دار می باشد. با توجه به اینکه مقاله حاضر مستخرج از طرح تحقیقاتی است، نتایج حاصل از تحقیق را شامل می شود.

عوامل جغرافیایی، عناصر اقلیمی، روش رگرسیون، استان مرکزی