جبار رضائی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
اسماعیل بخشی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

در مطالعات اقلیمی ، سری های زمانی دارای رفتارهای متفاوتی از جمله روند، نوسان، افت و خیز و جهش هستند. سری زمانی ممکن است دارای رفتاری باشند که با روشهای ساده آماری قابل استخراج نباشند بنابر این روشهای پیشرفته آماری در تحلیل این سری ها دارای توانمندی خاصی هستند و رفتار نهان این سری ها را آشکار می سازد. در این مقاله جهت آشکار سازی رفتار بارشی ایستگاه شهرکرمانشاه از میانگین مجموع بارش سالانه ۳۲ ساله (۲۰۱۸- ۱۹۸۷)، بر اساس روشهای تحلیل روند(ترسیمی و مطلق ) از نرم افزارها Matlab ، بهره گرفته شد. برای شناسایی رفتار مذکور این ایستگاه در روشهای ترسیمی و نیز روشهای نسبی جهت هموارسازی سری بارش مانند میانگینهای متحرک ، وزنی و انواع صافی ها مورد بررسی قرار گرفت و همچنین در روشهای مطلق نیز از شکردهای پارامتریک و ناپارامتریک مانند روش خودهمبستگی پیرسون ، اسپیرمن و مان کندال به ترتیب برای استحکام بیشتر هدف، بهره گرفته شد. نتایج نشان داد روند ضعیف و کاهشی بر مجموع میانگین بارش سالانه این ایستگاه حاکم است به طوری که این روند از نیمه دوم بیشتر قابل لمس است در روشهای نسبی همبستگی معکوسی بین زمان و بارش وجود داشت به طوری که با افزایش زمان روند خیلی بطی بود و خود همبستگی مرتبه اول و روش پیرسون نیز در سطح اعتماد مورد نظر روند بر مشاهدات را ثابت و فاقد معناداری نشان دادند . همچنین در دو روش اسپیرمن و من کندال روند عموما کاهشی بود و آزمون توالی ( (sequential نقطه آغاز روند و نقطه عطف ، که از سال ۱۹۹۸ به بعد شروع شده بود در سال ۲۰۰۵ به مرز معناداری رسیده بود را نشان داد. نتیجتا روند کاهشی و آهسته ای بر مشاهدات بارش سالانه ایستگاه کرمانشاه وجود دارد با توجه به گرمایش جهانی انتظار می رود که در دهه های آینده روند کاهشی قوی تر بر این ایستگاه حاکم شود.

تحلیل روند ، میانگین های وزنی ، صافی های متوالی ، خود همبستگی ، مان کندال، کرمانشاه.