محمد حسن کوشکی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
شهرام نخجوان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
شیرین حاتمی

به منظور بررسی وراثت پذیری عمومی برخی صفات کمی مهم لوبیا چیتی، 17 ژنوتیپ لوبیا چیتی در آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی بروجرد طی سال زراعی 90-89 کشت شد ند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد غلاف، ارتفاع، وزن صددانه، عملکرد دانه در بوته، تعداد بذر تک بوته، عملکرد دانه، درصد سبز شدن، طول دانه و عرض دانه. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین وراثت پذیری عمومی به ترتیب مربوط به صفت عرض دانه (95/41%=h2b.s ) و درصد سبزدن (11/81%=h2b.s ) می باشد. در تجزیه به مولفه های اصلی مولفه هایی که مقادیر ویژه بیشتر از یک داشتند انتخاب شدند. در مجموع 3 مولفه انتخاب شد که حدود 86 % از واریانس کل را توجیه نمودند . پس از پلات کردن دو مولفه اصلی اول و دوم ژنوتیپ هایی که در ناحیه 4 قرار گرفتند شامل 3،4،13،15 به ترتیب (21670 ks و 21688 ks و 21193 ks خمین شاهد) از نظر عملکرد و اجزاء عملکرد در بهترین وضعیت قرار گرفتند . برای تعیین قرابت ژنوتیپ ها از تجزیه کلاستر به روش وارد (ward) استفاده گردید. ژنوتیپ ها در 3 کلاستر قرار گرفتند.کلاستر 1 شامل ژنوتیپهای 3،5،12،13،15،16،17 و 1 ( ks21191،ks21189،ks21684،ks21670 خمین شاهد،محلی ازنا 21465 ks ) قرار گرفتند. ژنوتیپ ها ی این کلاستر از نظر وزن صد دانه، درصد سبز شدن، طول دانه و عرض دانه دارای بهترین وضعیت می باشد. کلاستر 2 شامل ژنوتیپ های 4،6،8،9،14 و 2 به ترتیب (ks21662،ks21193،ks21666،ks21665 ،ks21685،ks21688) می باشد که از نظر ارتفاع بوته دارای بهترین وضعیت می باشد در کلاستر 3 ژنوتیپ های 7 و 10 به ترتیب ( 21676 ks و 21682 ks) قرار گرفتند. ژنوتیپ های کلاستر 3 از نظر عملکرد دانه در هکتار، تعداد بذر تک بوته، عملکرد دانه در بوته و تعداد غلاف دارای بهترین وضعیت می باشد. با توجه به حداکثر فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ های کلاستر 1 و 3 از ژنوتیپ های این دو کلاستر به منظور انجام دورگ گیری و استفاده از هتروزیس می توان استفاده به عمل آورد.

لوبیا چیتی،وراثت پذ ر یی عمومی،تجزیه به مولفه های اصلی،تجزیه کلاستر